95181

Cele redystrybucyjne

Istotą redystrybucyjnych celów polityki gospodarczej jest dążenie państwa do korygowania pierwotnych dochodów społeczeństwa.

Powszechnie uznaje się, że tak rozumiane cele redystrybucyjne zostały po raz pierwszy odkryte pod koniec XIX wieku przez niemieckiego ekonomistę Adolfa Wagnera. Wagner rzeczywiście jako pierwszy sformułował w literaturze ekonomicznej postulat wykorzystania przez państwo podatków dla niwelowania nierówności dochodowych społeczeństwa. Jest on także autorem sformułowanych w 1880 r. słynnych czterech grup zasad podatkowych, których przestrzeganie miało zapewniać ochronę mniej zamożnych grup społeczeństwa. Jednakże praktyka oddziaływania państwa na podział dochodów ma znacznie głębsze korzenie, gdyż jest ona nierozerwalnie związana ze zjawiskiem poboru podatków. Podatki zawsze prowadzą bowiem do korygowania pierwotnych dochodów społeczeństwa.

Jeżeli w danym systemie gospodarczym pierwotne dochody społeczeństwa reguluje rynek, to realizacja celów redystrybucyjnych sprowadza się do pomniejszenia tych docłiodów poprzez podatki i inne obciążenia, a następnie do powiększenia dochodów wybranych podmiotów systemu gospodarczego lub warstw ludności drogą wydatków budżetowych. Skala celów redystrybucyjnych zależy zatem w dużym stopniu od aktywności gospodarczej państwa.

Jeżeli państwo ma aspiracje do prowadzenia rozbudowanej polityki społecznej i angażowania się w działalność gospodarczą, to skala obciążenia podatkowego społeczeństwa musi być adekwatna do skali wydatków budżetowych. Jeżeli natomiast państwo nie ma takich aspiracji i kieruje się w polityce gospodarczej ideami liberalizmu, to ogranicza ingerencję w pierwotny podział dochodów społeczeństwa.