9798

kompetentne są sądy wojskowe, ale przestępstwa osób cywilnych powinny być przejmowane przez sądy cywilne- niewojskowe, a takie wykonywanie wyroków miało przypadać innym organom.

5.    CYWILNE SĄDY SPECJALNE Sprawy przestępstw osób cywilnych rozpatrywały Cywilne Sądy Specjalne, które powstały później niż wojskowe ze względu na brak kadry i obawy dyrektora departamentu sprawiedliwości Leona Nowodworskiego w delegaturze, że mogą one spowodować skazanie na karę śmierci niewinnych, bez prawa do obrony. Powstały one pod koniec 1942r. Wyr oki tych sądów długo pozostawały bez własnych organów egzekucyjnych korzystały one z organów sądów wojskowych (oddziały ZWZ i AK). Na przełomie 1942 i 1943r, wyodrębniły się w ramach BCh oddziały specjalne do zwalczania rodzimego bandytyzmu, które wkrótce zaczęły przejmować wykonywanie wyroków sądów cywilnych..

6.    WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI W POWST ANIU WARSZAWSKIM Planowano, że powstanie wybuchnie na terenie całego kraju, dlatego też planowano utworzenie sądów powstańczych. Rozpoczęto organizować Służbę Sprawiedliwości W połowie sierpnia 1944 powołano szefostwo Służby Sprawiedliwości, które zorganizowało sądy zgodnie z założeniami, w czasie otwartych działań zbrojnych sądy wojskowe miały się przekształcić w sądu wojenne, nie uczyniono jednak tego, gdyż alianci nie uznali powstańców za regularne wojsko, kombatantów' Nastąpiło to dopiero 30 sieipnia 1944r, gdy wiadoma była już możliwość upadku powstania i już wtedy nie dokonano reorganizacji sądów wojskowych. Posiedzenia sądów' były jawne, zorganizowano także areszty, starano się też stworzyć sądy dla cywilów'. Organami wykonującymi wyroki miały być oddziały żandarmerii powstańczej. Polecono też utworzyć specjalne plutony egzekucyjne. Uregulowano też I września 1944r jak ma pizebiegać egzekucja.

7.    KOMISJE SADZĄCE WALKI CYWILNEJ W 1940r opracowano Kodeks Polaku, uzupełniony w 1941 r Kodeksem moralności obywatelskiej Określono w nim granice prawne, etyczne, których przekroczyć nie wohio (np bojkotowanie kin). Były te zasady (granice) jednak łamane, dlatego pow ołano do życia Komisje sądzące Walki Cywilnej, które to w drobnych sprawach orzekały karę infamii, nagany, upomnienia. W praktyce BCh zaczęły urealniać te kaiy poprzez chłostę