100954

ORGANY OCHRONY PRAWNEJ - strzegą porządku prawnego, mają kompetencje ochrony praw indywidualnych; czasem jedna z funkcji może dominować DZIAŁALNOŚĆ ORGANÓW OCHRONY PRAWNEJ:

•    charakter REPRESYJNY - gdy naruszono przepis prawa; wobec podmiotu, który naruszył przepis prawa ma zastosowanie dyspozycja normy prawnej; najczęściej chodzi o przywrócenie poprzedniego stanu poprzez zastosowanie środków przymusu; każda działalność o cliarakterze represyjnym ma również charakter PREWENCJI OGÓLNEJ -zapobieżenie ponownemu naruszeniu prawa przez każdego w społeczeństwie (odstraszenie innych od popełniania przestępstw); zasada JAWNOŚCI ROZPRAW -każda dorosła osoba może uczestniczyć w rozprawie; znaczenie ma WI EL KOŚĆ SANKCJI jaka została zastosowana (kara ma być dotkliwa)

•    charakter PREWENCYJNY - gdy prawa nie naruszono; celem jest zapobieżenie naruszenia prawa w przyszłości

-    istnieje pewne działanie / zaniechanie tworzące zagrożenie naruszenia prawa

-    nie ma stanu zagrożenia naruszenia prawa, zabezpieczenie na przyszłość interesów / praw podmiotów uczestniczących w stosunku prawnym

ORGANY OCHRONY PRAWNEJ:

A)    ORGANY ROZSTRZYGAJĄCE

1.    ORGANY SĄDOWE

•    SĄDY

-    powszednie => rejonowe, okręgowe, apelacyjne

-    szczególne => administracyjne => wojewódzkie sądy administracyjne, Naczelny Sąd Administracyjny i sądy wojskowe

-    Sąd Najwyższy

SĄD - organ państwowy, niezawisły, powołany specjalnie do sprawowania wymiaru sprawiedliwości, jurysdykcja w formie jawnej procesowej

•    TRYBUNAŁY -Trybunał Konstytucyjny

-    Trybiuiał Stanu

-    trybunały międzynarodowe => Europejski Trybunał Praw Człowieka, Europejski Trybiuiał Sprawiedliwości, Sąd Pierwszej Instancji Wspólnot Europejskich, Międzynarodowy Trybunał Karny

2.    ORGANY QUASI-SĄDOWE - zajmują się rozstrzyganiem, nie mają cech organów sądowych (najczęściej nie są niezawisłe)

•    izby morskie

•    sądy polubowne - organy niepaństwowe orzekające w sprawach cywilnych, gdy strony zgadzają się na rozstrzygniecie polubowne; zapis na sąd polubowny

•    arbitraż społeczny - przy sądach okręgowych i Sądzie Najwyższym

•    samorządowe kolegia odwoławcze - spoty administracyjne

•    Urząd Patentowy RP - spory o patent, prawa ochrony

•    Komisje praw autorskich - utwoiy i wykonania artystyczne

3.    ORGANY POZASĄDOWE - rozstrzyganie nie jest ich zasadnicza działalnością, często zaliczane do innych kategorii organów ochrony prawnej; ich wyroki poddawane są kontroli organom sądowym i quasi-sądowym; wyjątek od zasady PRAWA DO SĄDU Motywy:

•    potrzeba specjalizacji

•    odformalizowanie, przyspieszenie postępowania, obniżenie kosztów

•    organ bliski środowisku, w którym zaistniał konflikt

•    odciążenie państwowego wymiaru sprawiedliwości

B)    ORGANY KONTROLI LEGALNOŚCI

2