prawne mają charakter ogólny (ponieważ nie mają konkretnego adresata, np. „każdy kto celowo zniszczy cudzą własność, zobowiązany jest do jej naprawienia") i abstrakcyjny (ponieważ nie dotyczy indywidualnie oznaczonego zachowania adresata, ale pewnego rodzaju zachowań, np. „wszyscy mężczyźni od 19 roku życia zobowiązani są do odbycia służby wojskowej").
Norma prawna zbudowana jest z trzech części:
hipoteza (określa sytuacje, w których dana norma znajduje zastosowanie), dyspozycja (określa obowiązujący w danej sytuacji sposób zachowania), sankcja (ta część, która mówi jakie ujemne skutki pociąga za sobą niezastosowanie się adresata do dyspozycji).
Normy regulują stosunki prawne między przedsiębiorcami.
Są to stosunki społeczne uregulowane przez prawo (np., prawo gospodarcze, handlowe). Stosunek prawny ma swoją konstrukcję i składa się z trzech elementów:
- podmiotów (strony),
przedmiotu (coś czego dotyczy stosunek prawny, np. rzeczy, usługi, prawa autorskie),
treści (ogół praw i obowiązków obydwóch stron; np. umowa kupna-sprzedaży -sprzedawca ma prawo do żądania ceny i jednocześnie obowiązek wydania towaru, natomiast kupujący ma prawo żądać wydania towaru).
Stosunki prawne powstają na podstawie zdarzeń (faktów) prawnych => czynności prawne (konkretnie czynności handlowe), wśród których dominujące znaczenie mają umowy. Z momentem zawarcia umowy powstaje określony stosunek prawny.
[zdarzeniem takim może być np. upływ czasu, na co nie mamy żadnego wpływu; po pewnym czasie następuje przedawnienie lub zasiedzenie; przedawnienie - po dziesięciu latach, a w przypadku działalności gospodarczej po 3 latach; wówczas upływ tego czasu spowoduje ustanie stosunku prawnego; zasiedzenie natomiast w prawie rzeczowym - po 30 latach „urzędowania" na nieswoim terenie, stajemy się jego właścicielem]
podmioty stosunku prawnego = strony umowy (na podstawie której ten stosunek powstał)
przedmiot stosunku = przedmiot umowy
treść stosunku * treść umowy => treść stosunku > treść umowy (art. 56 K.C.)
Wg art. 56 K.C. „Czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia społecznego i z ustalonych zwyczajów", treść stosunku prawnego = treść czynności prawnej (treść umowy) + ustawa + zasady życia społecznego + ustalone zwyczaje
[np. umowa sprzedaży - z treści wynikają tylko ogólniki, typu cena, natomiast z ustawy -dodatkowe odpowiedzialności, nie ujęte w umowie]
Jest to stosunek powstały w oparciu o czynność handlową.
Podmiotami są:
a) przedsiębiorca (musi być),
b) przedsiębiorca (może, ale nie musi być) lub nieprzedsiębiorca (konsument - żeby zakresy się dopełniały).
Przedmiotem jest wymiana dóbr i usług, gdzie podmiotem świadczącym dobro lub usługę jest przedsiębiorca, a druga strona jest odbiorcą.
Stosunek prawny, który powstał na tle wymiany dóbr i usług, to obrót gospodarczy.
świadczenie
przedsiębiorca
I się biorca lub konsument
2