67110

wyjątków. Ponieważ

nie jest wcale tak niezwykle spotkanie ludzi ze wschodnich stanów, którzy mają jasne włosy, są

pogodni i zrelaksowani oraz lubią przebywać na plaży, należałoby w tym wypadku nie

lekceważyć proporcji podstawowej.

informacja o proporcji podstawowej: informacja

0    częstości występowania w populacji przedstawicieli różnych kategorii

Przyjrzyjmy się przykładowi, który pokazuje, jak nasze poleganie na heurystyce reprezentatywności może prowadzić do błędnego sądu. Zastanów się nad następującym opisem kobiety o imieniu Linda:

Linda ma 31 lat, jest niezamężna, otwarta i bardzo inteligentna. Ukończyła studia filozoficzne. Jako studentka była bardzo zaangażowana w kwestie dyskryminacji rasowej i sprawiedliwości społecznej, a także uczestniczyła w demonstracjach antynuklearnych. (Tversky, Kahneman, 1983, s. 297)

Teraz spróbuj odgadnąć, który z następujących opisów Lindy jest bardziej prawdopodobny: „Linda jest kasjerką w banku" czy „Linda jest kasjerką w banku

1    działa

w ruchu feministycznym". Jeżeli przypominasz uczestników badań, które przeprowadzili

Tversky i Kahneman (1983), uznałeś drugi z tych opisów za dużo bardziej prawdopodobny niż

pierwszy. W końcu kasjerka z banku, która działa w ruchu feministycznym, bardziej

przypomina kogoś, kto będąc w college'u zajmował się problemem dyskryminacji niż osoba

określona po prostu jako kasjerka. Uważny czytelnik zauważy jednakże, że ten sąd narusza

podstawowe prawo prawdopodobieństwa. Logicznie rzecz biorąc, dwa wzajemnie niezależne

zdarzenia nie mogą być łącznie bardziej prawdopodobne niż każde z nich osobno. Ponieważ

kategorią „kasjerka w banku" obejmuje zarówno osoby, które działają w ruchu feministycznym,

jak i osoby, które nie są z nim związane, nie może być bardziej prawdopodobna niż kategoria

„kasjerki, które są aktywnymi feministkami".

Tak więc heurystyka reprezentatywności, którą się ludzie posługują, prowadzi niekiedy do

problematycznych wniosków. Przez wieki, na przykład, zakładano, że lekarstwo zwalczające

chorobę musi w jakiś sposób przypominać jej symptomy.

Płuca lisa muszą być specjalnym środkiem na astmę, ponieważ to zwierzę cechuje wyjątkowo rozwinięta zdolność oddychania. Kurkumina ma jaskrawy żółty kolor, co wskazuje na to, że leczy żółtaczkę. (MIII, 1974, s. 767)

Kierowanie się reprezentatywnością niekiedy opóźniało odkrycie rzeczywistej przyczyny

choroby. Gdzieś na przełomie wieku artykuł redakcyjny w jednej z