102748

Degradacja i ochrona podstawowych elementów środowiska

ścieki, odprowadzane do nich ze wszystkich miejscowości i zakładów przemysłowych, w pobliżu których przepływają; wypłukiwane są takż.e z pól nawozy i środki ochrony roślin. Są to ogromne ładunki związków organicznych i nieorganicznych, które znakomicie zwiększają żyzność wód przybrzeżnych. Szczególnie dotyczy to wód zamkniętych.

oa

ati

ok

za

br

Bardzo niebezpieczne dla organizmów morskich są zanieczyszczenia pochodzące z transportu morskiego (flota handlowa, wojenna, rybołówstwo dalekomorskie), usuwane bezpośrednio do wód. Są to przede wszystkim ścieki zawierające materiały pędne i produkty ropopochodne, jak smary i oleje. Największe zagrożenie stanowią jednak katastrofy tankowców, które mimo podejmowanych środków ostrożności są nadal bardzo częste, a niekiedy powodują ogromne negatywne skutki ekologiczne dla środowiska morskiego i pobliskich wybrzeży. Ropa naftowa, oleje ciężkie i różne produkty petrochemiczne wylane do morza są niebezpieczne ze względu na fakt, że nie rozpuszczają się w wodzie, utrzymują się na jej powierzchni lub osadzają na wybrzeżu, zabijając bezpośrednio lub pośrednio wiele organizmów. Przywracanie równowagi środowiska po katastrofie tankowca trwa wiele lat Do usuwania zanieczyszczeń petrochemicznych stosowane są emulgatory, które jednakże również nie są obojętne dla środowiska. Stwierdzono, że zemulgowana ropa jest dla fauny morskiej bardziej toksyczna niż sam olej i sam emulgator.

Morze Bałtyckie jest szczególnie narażone na wszelkie zanieczyszczenia, gdyż jest morzem niedużym, prawie zamkniętym i płytkim. Rocznic przyjmuje 650 km³ wód słodkich. Zlewisko Bałtyku obejmuje w większej lub mniejszej części takie kraje, jak Niemcy, Czechy, Polskę, kraje europejskie byłego ZSRR, Finlandię i Szwecję. Oprócz tych wód, z Morza Północnego wpływa około 450 km⁵ wody słonej.

Jedną z przyczyn dużej wrażliwości Morza Bałtyckiego ria zanieczyszczenia jest powolna wymiana jego wody Substancje zanieczyszczające wprowadzone do morza pozostają w nim dłużej niż w innych obszarach morskich. Szkodliwe, toksyczne substancje gromadzą się w wodzie, w podłożu i w żywych organizmach. Ponadto stosunkowo niska temperatura morza sprawia, że ich rozkład zachodzi powoli.

Kolejną przyczyną szczególnej wrażliwości morza jest fakt zamieszkiwania na obszarze jego zlewni ponad 70 min ludzi, wytwarzających ogromne ilości ścieków i innych zanieczyszczeń. Należy także pamiętać, że Bałtyk jest morzem słonawym, w którym słodko- i słonowodne organizmy żyją na granicy swoich możliwości przystosowawczych. Z tego względu można sądzić, że są one bardziej wrażliwe na zanieczyszczenia, niż organizmy żyjące w środowisku dla siebie typowym.

Bałtyk, jak już wspomniano, przyjmuje każdego roku ogromne ilości różnych zanieczyszczeń. 7- terenów otaczających spływa do niego około 70 000 t fosforu i 700 000 t azotu. Do tego