102838

Epoka Meiji - Epoka Oświecenia zwana również restauracją Meiji lub mniej poprawnie rewolucją Meiji, dosłownie Epoka światłych rządów, to okres w historii Japonii rozpoczynający się wstąpieniem na tron młodego cesarza Mutsuhito w 1868. Okres ten odpowiada europejskiemu Odrodzeniu. Japonia w tej epoce stała się potęgą Azji.Obalenie shógunatu początek modernizacji Japonii na wzór europejski.Po ponad dwustuletnim okresie izolacji, Japonia zmuszona została do otwarcia się w 1854 r. na handel z ówczesnymi mocarstwami. W następnych latach napływ tanich towarów przemysłowych spowodował kryzys pół feudalnych manufaktur i rzemiosła, jak również kryzys władzy feudalnej w Japonii. W ich wyniku miały miejsce liczne bunty ludności oraz w latach 1867-1868 wojna domowa Boshin. W wojnie tej odwieczni wrogowie z regionów Satsuma i Clioshu za sprawą mediacji Sakamoto Riomy wystąpili przeciw ponad dwustuletniej uzurpacji władzy przez shogunów z rodu Tokugawa. Pokonawszy siły shoguna, którym udało się nawet na pewien czas stworzyć na Hokkaido secesyjną Republikę Ezou, samuraje ci przywrócili władzę w ręce cesarza. Cesarz Mutsuhito przybrał tytuł 'Meiji' (jap. oświecony) symbolicznie zaznaczając tymsamym nadejście nowych czasów.

Po wojnie urząd shóguna został zniesiony i cesarz odzyskał bezpośrednią władzę w państwie. Przeniósł on stolicę z Kioto do Edo, zmieniając jego nazwę na Tokio. Miasto to odbudowywało się wtedy po wielkim trzęsieniu ziemi z 1857 r. i pożarach, które strawiły papierowo-drewnianą zabudowę i spowodowały śmierć 107 tys. ludzi.

Nowe warunki gospodarki kapitalistycznej powodowały jednak napięcia w stosunkach społecznych. Toteż powstały różne organizacje walczące o prawa pracownicze, zawiązały się pierwsze japońskie partie polityczne. W wyniku ich działalności, nacisków i walki w której szczególnie odznaczył się Itagaki Taisuke będący założycielem pierwszej partii politycznej w Japonii, Partii Liberalnej (Jiyu-to) wprowadzona została w cesarstwie w 1889 r. Konstytucja Meiji, a w 1890 r. parlament. Konstytucja jednakże utrwaliła centralną władzę i absolutyzm cesarski.

Pod koniec XIX wieku Japonia rozpoczęła szeroką ekspansywną politykę we Wschodniej Azji. W 1894 r. Japończycy w wojnie z Chinami rozbili armie Chin w Mandżurii i zagarnęli wyspy Tajwan i Peskadory. Jednak w wyniku interwencji mocarstw zachodnich musieli wycofać się z Półwyspu Liaotang i Port Artura w Mandżurii, a Korea stała się państwem niezależnym.

W 1900 r. Japonia wzięła udział, wespół z mocarstwami europejskimi i USA, w stłumieniu tzw. powstania bokserów w Chinach, a przy okazji ustaliła swój protektorat nad Koreą. Natomiast w 1904 r. wszczęła wojnę z Rosją. Zakończyła się ona pełnym zwycięstwem Japończyków, którzy pokonali wojska rosyjskie pod Mukdenem w Mandżurii, opanowali na powrót Półwysep Liaotang i Port Artur, niszcząc rosyjską Flotę Oceanu Spokojnego w Port Artur, a następnie zniszczyli nieomal całkowicie rosyjską flotę bałtycką w bitwie pod Cuszimą.

W zawartym po wojnie z Rosją traktacie pokojowym, Japonia odzyskała południową część Sachalinu i utwierdziła swe wpływy w regionie północno-wschodnich Chla W 1910 r. dokonała aneksji Korei. Odtąd Japonia stała się najpotężniejszym państwem na Dalekim Wschodzie, a głównym kierunkiem jej zaborczej ekspansji stała się Mandżuria i północne Cliiny. Zamiar ich opanowania stał się później podstawowym powodem przystąpienia Japonii w 1914 r. do pierwszej wojny światowej.