101120

1601	w konstytucji sejmowej postanowiono, że nadanie szlachectwa może nastąpić tylko za zgodę sejmu, poddani szlacheccy musieli uzyskać aprobatę swego pana.
1641	uchwalono, że indygenatu może udzielać tylko sejm i to z mocą wsteczna od 1607 roku
1673	sejm uchwala nadawanie indygenatu i nobilitacji tylko katolikom
1768	sejm uchwala, że do nadania nobilitacji potrzebna jest jednomyślna uchwała sejmu.
1775	ustawa sejmowa stanowi, że nobilitowanym może być ten, kto nabył dobra ziemskie (co było niemożliwe wobec zakazu nabywania dóbr ziemskich przez mieszczaństwo i chłopów)

Kiedy zwiększyła się liczba nobilitowanych w czasie wojen XVII wieku szlachta zażądała całkowitego zniesienia nobilitacji. W związku z tym w pactach conventach z 1669 roku (elekcja Michała Korybuta Wiśniowieckiego pojawił się skartabelat (instytucja niepełnego szlachectwa). Skartabelanci nie posiadali do 3 pokolenia prawa piastowania urzędów i pełnienia poselstw w imieniu Rzeczypospolitej.

Utrata szlachectwa następowała na drodze sądowago orzeczenia infamii przez sąd sejmowy oraz w sytuacji, gdy szlachcic parał się handlem bądź rzemiosłem (konstytucja Nihil novi z 1505 roku)

STRUKTURA STANU SZLACHECKIEGO
Magnateria	Posiadacze rozległych dóbr ziemskich (dziedzicznych 1 dzierżawnych), sprawujący urzędy centralne i dygnitarstwa. ..Magnatem byt ten. kto potrafił wydźwignąć w hierarchii społecznej zasłużonego wobec siebie szlachcica, uzyskać dlań wysoką godność, a w wypadku skrajnym - wykreować nowy ród magnacki' (A. Maczak. Społeczeństwo polskie od X do XX wieku)
Szlachta średnia	posiadacze 2 lub 3 folwarków (min. 20 łanów), piastujący officia
Szlachta kolokacyjna (cząstkowa)	posiadali część majątku z powodu sprzedaży lub dzierżawy. Sąsiedzi wspólnie korzystali z wyposażenia folwarku i pracy chłopów pańszczyźnianych.
Szlachta czynszowa	dzierżawili ziemie od zamożniejszych współbraci.
Szlachta zagonowa	dysponowała niewielką ilością ziemi, nie miała chłopów pańszczyźnianych i własnoręcznie uprawiała ziemie.
Szlachta zaściankowa	mieszkała jak chłopi na wsi separując się od innych gospodarzy, z pokolenia na pokolenie dziedziczyła wspólnie część wsi lub żyła na kolonii szlacheckiej.
Szlachta gołota (hołota) w łac. sarmackiej -odardi	nie miała ziemi ani chłopów, zarabiała na życie jako dzierżawcy, żołnierze w wojskach Rzeczypospolitej lub prywatnych pocztach magnackich; czasami pełniła funkcję rękodajnych na dworach magnackich (zaufanych służących)
Szlachta brukowa	nie miała ziemi, żyła w miastach i miasteczkach chwytając się tam różnych zajęć.
Szlachta hultaje	brak identyfikacji, być może jest to kategoria szlachty żyjącej poza prawem

Dziedziców na części wsi nazywano szlachtą szaraczkową, zagrodowcami, szlachtą gniazdową lub chodaczkową.

Tytulatura stanów polskich
magnaci	magnlflcl; od XVII w. illustrisslmi et magnłflci (oświeceni, jaśnie oświeceni)
szlachta zamożna	generosi (urodzeni)
szlachta uboga	nobilis (szlachetni)
mieszczanie	honesti (sławetni, czcigodni)
chłopi	laborosi (pracowici)

ZASOBNOŚĆ POLSKIEJ MAGNATERII JAN ZAMOYSKI

Po ojcu odziedziczył w 1572 roku 4 wsie. umierając w 1605 pozostawił po sobie 811 wsi i 23 m iasta