8. Indywidualizacja przez złożenie pamięci genetycznej z pamięcią społecznie nabytą w stadzie |
8*. Personalizacja przez złożenie pamięci genetycznej z pamięcią kulnirowo-społeczną oraz możliwość' indywidualizacji |
9. Zdominowanie przez instynkty przy spontanicznej i ograniczonej wynalazczości |
9*. Kreatywna wynalazczość zracjonalizowana lub heurystyczna -wyobrażeniowo-myślowe tworzenie modeli celów |
10. Podleganie potrzebom biologicznym samozachowania i zachowania gatunku powodowanych przez postrzeżenia, procesy samowyrównawcze, lub włączanie elementów programu genetycznego: „sterowanie od zewnątrz i od dołu" |
10*. Potrzeba ogólnego poznania świata (poglądu na świat) i potrzeba poczucia sensu (celowości) życia; kulturowe kreowanie nowych potrzeb: „sterowanie od wewnątrz i od góry" |
11. Motywowanie emocjonalne czynności i zachowań zgodnie z wartościami emocji (uruchamianie działań według zasady przykrości i przyjemności) -odruchowośc |
11’. Motywowanie wolicjonalne kierowane modelami celów i ich hierarchizowania (wytwarzanie systemów wartości), co umożliwia autodeprywacje (praktyki ascetyczne) - dowolność działań |
12. Zachowania „napędzane" przyczynowo ku zadanemu stanowi dojścia; (kauzalizm) |
12\ Zachowania „przyciągane" celem czyli uświadomionym modelem przyszłości (finalizm) |
13. Autocentryzm i/lub altruizm nepotyczny względnie recyprokalny |
13*. Altruizm powinnościowy sięgający niespokrewnionych wrogów, a nawet abstrakcyjnych idei |
14. Eksploatacja otoczenia naturalnego |
14’. Techniczne tworzenie nowego otoczenia albo odrywanie się od otoczenia przez pozyskanie inicjacyjnie przekształconego organizmu |
15. Przywiązanie do niszy ekologicznej |
15’. Pęd ku nieznanemu środowisku |