103034

wojewody oraz pięciu członków wybieranych przez sejm śląski. Wojewodę mianował naczelnik państwa a następnie prezydent. Autonomia śląska występowała do końca II Rzeczypospolitej.

Samorząd terytorialny.

W chwili odzyskania niepodległości istniał w różnym stopniu na terenie całego kraju. Jego funkcjonowanie w pierwszych latach na terenach byłego zaboru pruskiego i austriackiego właściwie się nie zmieniło. Jedynie na ziemiach Królestwa Polskiego jego funkcjonowanie uregulowały przepisy polskie.

Samorząd gminny.

W chwili odzyskania niepodległości samorząd gminny istniał na terenie całego kraju. Pierwsze zmiany na terenie KP dokonano już w 1919 r. Nową instytucje stanowiła rada gminna z wójtem na czele. Rada wybierana była w głosowaniu tajnym przez zgromadzenie gminne, przy czym prawo udziału zgromadzeniu posiadali wszyscy pełnoletni mieszkańcy gminy łącznie z kobietami. Rada gminna stanowiła organ zarządzający i kontrolujący pracę wójta. Wójt był organem zarządzającym bieżącymi sprawami, wykonywał również uchwały zgromadzenia gminnego i rady gminnej.

Samorząd gmin miejskich

Istniał na wszystkich ziemiach, ale i tu największe zmiany wprowadzono na ziemiach KP. Organami uchwałodawczymi i kontrolującymi były rady miejskie. Organem wykonawczym był natomiast magistrat (zarząd miejski). W skład magistratu wchodził burmistrz (prezydent) jego zastępcy oraz ławnicy (na ziemiach byłego zaboru austriackiego ponadto asesorowie). Nadzór nad samorządem różnił się w zależności od wielkości miasta. Miasta mniejsze nie wydzielone z powiatu podlegały władzom powiatowym. Miasta większe, wydzielone nadzorował wojewoda w I instancji i minister spraw wewnętrznych w II instancji. Od ostatecznych decyzji władz nadzorczych przysługiwała ponadto miastom skarga do Sądu Najwyższego. Na ziemiach byłego żabom austriackiego nadzór w I instancji sprawowali starostowie, w II wojewodowie.

Samorząd powiatowy

Z wyjątkiem śląska cieszyńskiego istniał na terenie całego kraju. Organami uchwalającymi były sejmiki powiatowe, które wybierały na 3 lata organ wykonawczy - wydział powiatowy. Na czele sejmiku i wydziału powiatowego stał starosta. Na ziemiach byłego żabom austriackiego, samorząd powiatowy praktycznie nie działał. Nadzór nad samorządem powiatowym należał do wojewodów oraz ministra spraw wewnętrznych. Tylko na ziemiach byłego żabom pruskiego pewne uprawnienia nadzorcze miały sądy administracyjne a w woj. Śląskim rada wojewódzka.

Samorząd wojewódzki.

W chwili odzyskania niepodległości istniał tylko na terenach byłego żabom pruskiego. Jego organami były sejmik wojewódzki oraz wydział wojewódzki ze starostą krajowym na czele. Na ziemiach byłego żabom rosyjskiego funkcje samorządu wojewódzkiego pełniły rady wojewódzkie. Nie działały one w Galicji gdzie pewne uprawnienia posiadał Tymczasowy wydział samorządowy zlikwidowany w 1929 r.

Administracja w świetle KONSTYTUCJI MARCOWEJ (17 marca 1921)

W myśl konstytucji dla celów administracyjnych państwo miało zostać podzielone na województwa, powiaty, gminy miejskie i wiejskie co odpowiadało stanowi faktycznemu. W organizacji administracji obowiązywać miała zasada dekoncentracji co wiązało się z wyposażeniem terenowych organów administracji państwowej w pewien zakres kompetencji. Zasadą miało być również zespolenie jednostek terytorialnych w jednym urzędzie i pod jednym zwierzchnictwem. Oznaczało to zespolenie administracji w powiecie w urzędzie