103103

Ale Spinoza i Leibniz przeczuwają, że to, co idealne, i to, co realne, są ostatecznie jednym i tym samym. Wyjawienie tej prawdy jest zadaniem filozofa, który musi dowieść teledogii przyrody.

Pierwszym jej uzasadnieniem jest metafizyczna teoria Absolutu, czystej tożsamości podmiotowości z przedmiotowością. Absolut jest odwiecznym aktem wiedzy, w którym wyróżnić można trzy momenty: uprzedmiotowienie przez Absolut siebie do postaci idealnej przyrody, przekształcenie się Absolutu jako przedmiotowości w Absolut jako podmiotowość i wreszcie synteza, w której dwie powyższe absdutności znowu stają się jedną

ogólne kontury filozofii przyrody Schellinga

Rozwinąć filozofię przyrody znaczy rozwinąć systematyczną idealną konstrukcję przyrody. A przedstawienie jej jako systemu teleologicznego i jako koniecznego samorozwoju wiecznej idei, wymaga pokazania, że wyfiumaczenie tego, co niższe, daje się odnaleźć w tym, co wyższe.

Aktywność, która leży u podstaw przyrody, a która „rozprzestrzenia się' w świecie zjawiskowym, jest nieskończona i nieograniczona. Przyroda jest bowiem samouprzedmiotowieniem nieskończonego Absolutu, który jako odwieczny akt jest aktywnością czyli wdą. Jeżeli ma jednak istnieć jakikolwiek obiektywny system przyrody, ta nieograniczona aktywność musi być powstrzymywana. To wzajemne oddziaływanie rodzi najniższy szczebel przyrody - ogólną strukturę świata i ciągi ciał. W tym miejscu mamy do czynienia z pierwszą potencją przyrody.

Pęd nieograniczonej aktywnośri pojawia się znowu i jest powstrzymywany w innym miejscu. Drugą potencją przyrody jest powszechny mechanizm - światło oraz dynamiczne prawa rządzące dalami.

Trzedą potencją przyrody, będącą syntezą dwóch pozostałych, jest organizm.

W całej swojej konstrukcji przyrody Schelling wykorzystuje ideę biegunowośd sil. CMie śderające się ze sobą sity prowadzą do idei zasady organizującej, która czyni świat systemem: duszy świat, której nie można wykryć empirycznie, a która jest hipotezą wyższej fizyki. Jest zasadą organizującą, która ujawnia się w przyrodzie, i która uzyskuje świadomość w ludzkim Ja i dzięki niemu.

system idealizmu transcendentalnego

Transcendentalny idealizm stanowi konieczne uzupełnienie filozofii przyrody. W samym poznaniu podmiot i przedmiot są połączone - stanowią jedność. Kiedy chcemy ją wyjaśnić, na początek musimy usunąć jąz myśli, a wtedy stajemy wobec dwóch możliwości. Możemy wyjść od tego, co przedmiotowe, zmierzając ku temu, co podmiotowe, albo na odwrót. W pierwszym przypadku mamy do czynienia z filozofią przyrody, a w drugim - z idealizmem transcendentalnym.

Pierwsza zasada wiedzy musi być zawarta w Teorii Wiedzy, czyli filozofii transcendentalnej. Aby od podmiotu iść ku przedmiotowi, musimy rozpocząć od pewnej jedności podmiotu i przedmiotu. W dziedzinie wiedzy jednością tą jest samoświadomość, czyli Ja. Przez „Ja" nie rozumie Schelling jednostkowej jaźni, ale akt świadomości w ogóle, intelektualny ogląd. Aby stać się swym własnym przedmiotem, musi Ja ograniczać swoją aktywność poprzez ustanowienie czegoś więcej, co byłoby skierowane przeciw niemu: nie-Ja. Co więcej, musi tego dokonać w sposób nieświadomy i konieczny.