103203

FONOSKOPIA - PRZEDMIOT RAD AŃ.

Dział teclmiki kryminalistycznej zajmujący się identyfikacją śladów dźwiękowych nosi nazwę fonoskopii. Najczęściej badanym kryminalistycznie śladem dźwiękowym jest utrwalona na nośniku mowa ponieważ taśma magnetofonowa lub inne nośniki coraz częściej prezentowane są jako dowód (zwłaszcza w sprawach o wymuszenia, groźby bezprawne, łapówki). Stąd też podstawowym zastosowaniem fonoskopii jest identyfikacja człowieka na podstawie analizy jego mowy utrwalonej na jednym z nośników. Dlatego też, mimo że na podstawie śladów dźwiękowych można także identyfikować rzeczy (np. maszyny czy urządzenia) czy miejsca. Fonoskopię zaliczamy do metod identyfikacji człowieka. Badanie identyfikacyjne mowy ludzkiej opiera się na założeniu, że mowa człowieka jest indywidualna, to znaczy, nie ma dwóch ludzi o identycznych głosach. Indywidualność głosu ludzkiego teoretycznie uzasadnia fakt, że glos jest efektem pracy narządów mowy, a te są indywidualne, a także z indywidualności mechanizmu mówienia, który jest określony przez psychofizyczne właściwości człowieka, po części wrodzone po części wyuczone. Indywidualność mowy ludzkiej jest determinowana przez dużą liczbę czynników, z których najczęściej wymienia się: anatomiczną budowę rezonatorów nadkrtaniowych, stan psychofizyczny mówiącego, jego stan psychiczny, poziom i kierunek wykształcenia, stopień oczytania, poziom inteligencji, przebyte choroby, stan uzębienia, wpływy kulturowe, itp. Od strony praktycznej, indywidualność głosu potwierdza kilkudziesięcioletnia już praktyka badań fonoskopijnych na świecie. Dotychczas, w laboratoriach kryminalistycznych na świecie przebadano już tysiące zapisów głosu ludzkiego nie spotykając identycznego głosu u dwóch różnych osób. Badania zapisów głosu znanych parodystów, porównane z zapisami głosów naśladowanych przez nich wykazywały widoczne różnice, zwłaszcza w pasmach dla ucha ludzkiego niesłyszalnych. Mowa ludzka to coś więcej niż sam fizycznie mierzalny głos. Na indywidualność mowy oprócz wspomnianych, fizycznie mierzalnych parametrów głosu, składają się indywidualne predyspozycje psychofizyczne (w tym osobowość, temperament itp.), predyspozycje intelektualne, poziom językowy itp. Każdy z tych ostatnio wymienionych składników, wziętych z osobna ma wartość dla identyfikacji grupowej.