103448

•    oddanie projektu do Senatu: może on ustawę zaaprobować, zaproponować poprawki albo odrzucić po uzyskaniu bezwzględnej większości głosów (więcej niż połowa głosujących) pizy obecności co najmniej połowy posłów,

•    przedstawienie ustawy do podpisu głowie państwa: prezydent ma prawo weta (może ono być bezwzględne lub. jak w Polsce, zawieszające); może ono być odrzucone przez sejm większością 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy posłów,

•    ogłoszenie ustawy w dzienniku promulgacyjnym (promulgacja ? podpisanie i ogłoszenie aktu normatywnego),

c) akt normatywny ? dokument władzy publicznej zawierający ujęte w przepisy normy regulujące jakiś zakres stosunków społecznych: tekst należycie ogłoszonego aktu normatywnego nazywa się tekstem autentycznym: tekst aktu opublikowany z wszystkimi nowelizacjami to tekst jednolity.

4.    Budowa aktu normatywnego.

•    nazwa

•    data uchwalenia,

•    tytuł określający zakres przedmiotowy

•    preambuła (arenga) - zawiera ratio legis, nie wszyscy uznają jej charakter notmatywny,

•    część ogólna, zawierająca przepisy z elementami wspólnymi dla norm. definicje legalne, elementy hipotez, normy sankcjonujące.

•    część szczegółowa, zawierająca zasadniczą materię aktu, usystematyzowaną, podzieloną na części, księgi, tytuły, działy, rozdziały, artykuły, paragrafy, ustępy, punkty,

•    przepisy przejściowe i końcowe.

•    podpis.

5.    Charakterystyka aktów normatywnych na przykładzie Polski.

a) źródła prawa o charakterze wewnętrznym (normy obowiązujące wewnątrz organów władzy publicznej): uchwały, zarządzenia wydawane npdst. ustaw pizez ministrów, prezydenta, źródła prawa powszechnie obowiązującego (w RP przyjęto koncepcję zamkniętego katalogu źródeł prawa powszechnie obowiązującego): normy nakładające na podmioty prawa ciężary i obowiązki:

•    Konstytucja (Ustawa Zasadnicza): ismieje zazwyczaj tylko jeden akt o tej nazwie i randze w państwie (chyba że chodzi o państwo federalne), jest dokumentem o najwyższej mocy obowiązywania, fundamentem systemu prawa, muszą być z nią zgodne wszystkie inne akty, zazwyczaj jej uchwalenie, zmiana czy uchylenie wymagają specjalnego trybu (konstytucja sztywna), zawiera podstawowe zasady ustroju, zadania i kompetencje oraz relacje między organami państwa, podstawowe przepisy dotyczące samorządu terytorialnego, wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela,

•    ustawa: akt parlamentu, w którym uregulowana może być każda kwestia nie będąca przedmiotem regulacji konstytucyjnej,

•    .iki\ normatywne o randze ustawy (np. rozporządzenia Prezydenta w II RP. czy dekrety Rady Państwa w PRL-u, dziś może takie rozporządzenia wydawać Prezydent w czasie stanu wojennego, gdy Sejm nie może zebrać się na posiedzenie ? podlegają zatwierdzeniu przez Sejm),

•    umowy międzynarodowe i prawo europejskie: ratyfikowane umowy międzynarodowe są częścią krajowego porządku prawnego, ratyfikacji w Polsce dokonuje Prezydent; iuektóre umowy wymagają zgody na ratyfikację wyrażonej w ustawie (art 89); specjalne wymogi muszą zostać spełnione w przypadku umowy, która organowi międzynarodowemu przekazuje część kompetencji władzy publicznej (art. 90); przed ustawami ma pierwszeństwo także prawo stanowione przez organizację międzynarodową (prawo wspólnotowe), której członkiem jest państwo (por. art 91),

•    rozporządzenie wykonawcze (Rada Ministrów, premier, ministrowie, Prezydent, KRRiT): akt wykonawczy wydany na podstawie upoważnienia ustawowego, które zawiera zakres spraw i wytyczne co do treści rozporządzenia; zakaz subdelegacji;

•    szczególną rolę odgrywają kodeksy - ustawa regulująca kompleksowo całość lub zasadniczą część stosunków w danej sferze życia publicznego; od kodyfikacji należy odróżnić inkorporację prawa, czyli zestawienie tekstów dotyczących danego zagadnienia bez zmiany ich treści.