103533

Wszystko to co wiąże się z religią jest święte. Skoro święte to tyle co społecznie uznane wszelka aktywność ludzka w sferze religii jest zarazem i nieuniknienie społeczna - mająca ogóhiie społeczne znaczenie i wymiar. Praktyki indywidualne są z jednej strony wytworem norm społecznych zaś z drugiej i tak służą społeczeństwu -ogółowi

Do drugie wychowanie w kulturze jest podstawowym mechanizmem powielania wzorców uznanych za pożądane i „sprawdzonych” w historii

Trzeci wreszcie społeczny aspekt indywidualnego działania religijnego polega na tym. że pomyślność indywidualna kształnije ostatecznie pomyślność zbiorową.

Świętość może się manifestować dwojako: jako system hierarchicznie opracowanego systemu religijnego hib zjawiska pozostającego jakby poza takim systemem.

Społeczeństwa bronią zwykle swojej tradycji i swojego wspólnego dorobku. Z takiej refleksji płynie istotny wniosek: ta prawidłowość dotyczy też religii Społeczeństwo ustala zatem pewien system obronny: ustanawia zakazy działające jako element ochrony religii. Obrona ta polega w gruncie rzeczy na wyjęciu rzeczy społecznie ważnych spod powszechnej praktyki prawnej i nadaniu im specjalnego statusu.

Durkheim wierzenia pojmuje jako wyobrażenia o rzeczach świętych i o tym co łączy elementy święte pomiędzy sobą lub ze światem profanicznym.

Kult jest swoistym okazaniem szacunku wobec świętości ze względu na to. że dany przedmiot jest świętość uznany

Przedmioty kultu są symbolami: ich wartość religijna jest taką nie z żadnego innego powodu, a właśnie ze względu na ich symboliczność. Za symbolem stoi zaś społeczeństwo.

Człowiek przyjmuje religie jako werdykt zbiorowości skierowany wobec siebie, a unikając dezintegracji swojej relacji do zbiorowości, kultywuje religię i posłuszeństwo uroszczeniu społeczności do władzy nad sobą.

Trzeba wymienić dwa trudne do wytłumaczenia fenomeny

Pierwszy to implikowana w tej teorii obowiązkowość wiary w obrębie danego społeczeństwa. Z wzajemnego przenikania się sfery świeckiej i świętej w społeczeństwach prymitywnych nie wynikają analogie dla innych ku bur.

Po drugie religie i kultury, mimo że wskazywane przez Durkheima mechanizmy wskazują na preferowanie postaw tradycjonalistyczno - konserwatywnych, jednak się zmieniają: odchodzi się od jednych form religii i bogów do innych, religie ulegają reformom i obumierają mimo trwania historycznych społeczeństw.

Max Weber (1864 -1920)

Podstawowym wątkiem jego prac było badanie korelacji między gospodarką i strukturą społeczną różnych kultur a wzorcami religijności i postawami religijnymi wyznawców w tych kulturach. Nie uznawał jednostronnego wpływu życia gospodarczego na religie; przeciwnie, twierdził, że religia wpływa na postawy społeczne. w tym i gospodarcze ludzi.

Pociągały go problemy z dwóch różnych stron

Raz z perspektywy ściślej historycznej, gdy zajmował się związkami religii i ekonomii w konkretnych społeczeństwach o konkretnej i swoistej budowie - stmkturze społecznej

Kiedy indziej tło historyczne i konkret historyczny były dalece abstrahowane i wtedy przedmiotem uwagi było dla niego to. co w skali powszechnej jest wspólne dla korelacji postaw i struktur społecznych oraz religii.

Weber sądził, że podstawą prawidłowością jest to. że typy religii i postaw religijnych zależą od wewnętrznej budowy - struktury tych religij. Oba zaś typy wydzielał wedle kryterium efektywności, przez które rozumiał sprzyjanie lub niesprzyjanie efektywnemu rozwojowi społecznemu i historycznemu.

Jedne więc religie współtworzą etos społecznej aktywności i określają jego główne idee. inne natomiast tue określają dokładniej swoich preferencji w tej mierze nie oczekują od wyznawców jakiejś wzmożonej aktywności Z takiego kienmku wyrosły tezy Webera

Stwierdził mianowicie, że isDiieje bezpośrednia korelacja między religijnym wartościowaniem pracy i działalności gospodarczej w teologii protestanckiej i protestanckich wzorach postaw religijnych a okolicznościami kreującymi system kapitalistyczny.

W swoich studiach wyodrębnił podstawowe typy religij: „religie uświęcające", jednostkę poprzez działanie -aktywność w świecie oraz „religie zbawiające”, nastawione wobec świata i aktywności w nim niechętnie i wiążące jednostkę bliżej ze zorganizowaną formą religijnej ekspresji i preferującej raczej instytucjonalną dystrybucje zbawienia.

Jest to tylko typologia oparta na:

1)    podejściu doktrynalnym i etycznym do problemu bycia na świecie

2)    na stwierdzeniu, jak te doktryny zaważyły na strukturyzowaniu społeczeństw i budowaniu ich etosu Badania Webera koncentrowały się na religiach założonych. Zauważył w ich dziejach pewną prawidłowość, że mianowicie wszystkie one powołują się na objawienie poprzedzające rozwój tych religii, ale też wszystkie nie pozwalają na niezargamzowane kontakty z tym objawiemem. W tym celu budują system religijnej orgaiuzacji -skorelowany z kształtem strukturalno - społecznym danej kultury i podstawowymi w niej ideami i wartościami.