103667

Naczelny Sąd Administracyjny oraz Wojewódzkie Sądy Administracyjne. Podstawowym zadaniem jest sądowa kontrola wykonywania administracji publicznej.

Orzeka w sprawach skarg na decyzje administracyjne. Bada on ze względu na kryterium legalności. Orzeka także w sprawach skarg na uchwały organów samorządu terytorialnego i aktów terenowej administracji rządowej. Też jedynym kryterium jest legalność.

Sąd Najwyższy - nadzór nad działalnością Sądów powszechnych i wojskowych. Wydzielone jest Sądownictwo Administracyjne. Rozpatruje kasację w sprawach sądów powszechnych, a powszechnych sprawach wojskowych występuje czasem jako druga instancja.

4 izby : cywilna, karna. Wojskowa, Pracy i Ubezpieczeń społecznych.

Pierwszego prezesa NS powołuje Prezydent spośród kandydatów przedstawianych mu przez Zgromadzenie ogólne SN. Prezes kieruje administracją Sądu.

Krajowa Rada Sądownictwa - w jej skład wchodzą przedstawiciel 3 władz. Reprezentuje interesy wymiaru sprawiedliwości, chronię niezawisłość sędziów i niezależność sądów.

Skład:

-    4 posłow i 2 senatorów

-    Prezesi SN i NSA

-15 członków z innych sądów

-    Minister Sprawiedliwości

-    Przedstawiciela Prezydenta

Przedstawia Rada wnioski dotyczące powoływania sędziów, rozstrzyga o przeniesieniu sędziego w inne miejsce, wyraża opinię co do propozycji zmiany ustroju sądów oraz wynagrodzeń sędziowskich.

Sędziowie : niezawiśli (art. 178) i bezstronni. Zakaz pozaprocesowego oddziaływania na sędziego.

Warunki dla sędziego:

-    obywatelstwo

-    pełnia praw cywilnych i obywatelskich

-    nieskazitelny charakter

-    ukończyła studia wyższe

-    odbyła aplikację sądową i prokuratorską

-    pracowała co najmniej rok jako asesor lub referendarz

-    ukończyła 29 lat

Gwarancje niezależności:

-    powoływanie na czas nieoznaczony,

-    nieusuwalność sędziego

-    nieprzenaszalność sędziego

-    immunitet sędziowski

-    odpowiedzialność dyscyplinarna

-    niepołączalność z innymi funkcjami

-    apolityczność

-    specjalne zasady wynagradzania

Konstytucyjne zasady działania sądów:

-    dwuinstancyjność

-    zasada udziału obywateli w sprawowaniu sprawiedliwości (ławnicy)

-    zasada jawności

Konstytucyjne prawa obywateli:

-    prawo do sądu (dostęp do sądu, odpowiednia procedura pozwalajaca na dochodzenie swych praw, prawo do uzyskania wyroku sądowego)

-    prawo do obrony