Wszystko, cokolwiek znajdujemy w umyśle, zarówno postrzeżenia zewnętrzne i doświadczenia wewnętrzne, jak i ich kopie powstające w umyśle, a także abstrakcyjne pojęcia i wyobrażenia fantazji, wszystko to razem Locke obejmował pojęciem idej.
Znamy bezpośrednio tylko idee, a nie rzeczy. One też. a nie rzeczy są jedynym źródłem wiedzy. Jedne idee odpowiadają wartościom obiektywnym, drugie subiektywnym.
Rzeczy posiadają jedynie własności pierwotne- obiektywne: wielkość, kształt, liczbę, ruch itp., działając zaś na różne narządy naszego ciała wywołują w nich własności wtórne- subiektywne: barwy w oczach, dźwięki w uszach, smaki w ustach.
Po wtóre własności pierwotne są postrzegane przez wiele zmysłów, które przez to sprawdzają się wzajemnie i dają świadectwo obiektywności tych własności, natomiast własności wtórne są obiektem zawsze jednego zmyshi.
IstoOią różnicę między ideami stanowi fakt. czy są one proste czy złożone. Proste idee stanowią materiał całej wiedzy, pochodzą wyłącznie z doświadczenia. Łącząc idee. przetwarzając je. umysł wprowadza do idej czynnik dowolności i naraża się na błędy, tym większe, im dalej odbiega od idei prostych. Idee złożone mają zatem już nikłą wagę dla poznania, w przeciwieństwie do prostych.
Wśród idei złożonych Locke oddzielił idee substancyj od idei stosunków i objawów. Najdokładniej analizował ideę substancji, będącą podstawą metafizyki.
Z epistemologicznego punktu widzenia Locke stwierdził, że nie podobna rozstrzygnąć jaka jest natura substancji, bo doświadczenie, jedyne nasze źródło, nic orzeczonych substancjach nie mówi. ani o cielesnej atu o duchowej. Pojęcie substancji jest wytworem ludzkiego umysłu, który to rozum nie potrafi obejść się bez tego pojęcia: nie zna innej drogi łączenia idej i nie umie myśleć nie posługując się nim.
Skoro nie wiemy o substancji z doświadczenia, to znaczy, że nic o niej nie wiemy, gdyż doświadczenie podług Locke’a pozostaje jedynym źródłem wiedzy. Nie wiemy o tuej nic. ale nie znaczy to. że jest czystą fikcją umysłu. Locke zaprzeczał poznawahiości substancji, ale również bał się zaprzeczenie jej ismienia.
Locke zgodnie z Kartezjuszem i innymi racjonalistami XVII stulecia uważał intuicyjne i demonstracyjne poznanie prawd ogólnych za najwyższy poziom poznania. Jednocześnie charakterystyczny był jego pesymistyczny pogląd na poznaiue. Posiadamy je tylko w zakresie idei prostych, o ideach złożonych jedynie w matematyce i etyce. Nie osiągamy go nie tylko w diziedzinie metafizyki, ale też fizyki, która wychodząc poza sferę idei prostych, przestaje mieć wyniki pewne.
Locke, choć do praktycznych spraw życia przywiązywał większą wagę niż do teorii, jednakże systematycznie opracował tylko teoretyczny dział filozofii.
Główne jego hasła były trzy: najpierw trzeba prowadzić badania w łączności z życiem, po wtóre trzeba je oprzeć na podstawie psychologicznej, a następnie przyznać każdemu prawo swobodnego rozwoju i sądu.
W teorii państwa dał wyraz swym dążeniom wolnościowym, był teoretykiem nowożytnej tolerancji i sformułował zasady państwa konstytucyjnego: podział władz i prawo większości do rządzenia.
Empiryzm - filozofia zakładająca, że źródłem ludzkiego poznania są wyłącznie, lub przede wszystkim bodźce zmysłowe docierające do naszego umysłu ze świata zewnętrznego, zaś wszelkie idee, teorie itp. są w stosunku do nich wtórne. Empiryzm stoi w ostrej sprzeczności z racjonalizmem, który zakłada, że źródłem poznania są właśnie idee. zaś bodźce zmysłowe mają znaczenie dmgorzędne. Pierwszym filozofem, którego można by zaliczyć do empiryków był Heraklit. Współczesna koncepcja empiryzmu została wysunięta przez Rogera Bacona a następnie rozwinięta i doprowadzona do paradoksalnych konsekwencji przez Joluia Locka. Geroge'a Berkeley'a oraz Davida Huma. Z nurtu "czystego" empiryzmu wykształciło się szereg innych prądów filozoficznych: kantyzm, pozytywizm, pozytywizm logiczny oraz fenomenologia.
Główne założenia filozofii Joluia Locke’a (z pytania 14 od Waldka - sorry, ale nie chciało nu się porównywać tego z powyższym)
John Locke zajmował się głównie teorią poznania. W jej ramach stworzył aparat pojęciowy, będący później podstawą wielu systemów filozoficznych od empiryzmu po fenomenologię. Wyjściem do jego rozważań była z jednej strony fascynacja jasnością myślenia Kartezjusza. a z drugiej zdroworozsądkowy osąd rzeczywistości przejęty od Roberta Boyle'a i Francisa Bacona. Celem Locke' a stało się stworzenie systemu pojęć, których klarowność dorównywałaby systemowi Kartezjusza, ale bardziej zgodnego ze zdroworozsądkowym podejściem do rzeczywistości.
Zmysły, wrażana, idee proste i idee złożone
Ów zdroworozsądkowy pogląd sprowadzał się do tego. że wbrew idealistom i racjonalistom większość ludzi sądzi, że cała ich wiedza pochodzi z doznań zmysłowych, nie jest zaś wynikiem kontaktu z inną rzeczywistością ani nie jest wrodzona. Locke podzielał ten pogląd Jego rewolucyjnym pomysłem było to. że idee zawarte w