104587

-    Klasyfikacja nauk: Comte stworzył nową klasyfikację nauk. rozróżniając nauki abstrakcyjne (zajmujące się prawami łączącymi fakty przyrody) oraz nauki konkretne (opisujące fakty, np. mineralogia). Za nauki abstrakcyjne uważał matematykę, astronomię, fizykę, chemię, biologię i socjologię. Comte ukuł (1837/38) nazwę socjologia dla odróżnienia od używanego przez jego rywali intelektualnych terminu "fizyka społeczna". Nakreślił również jej program: badanie metodą przyrodniczą i historyczną ludzkich społeczeństw, panującego w nich porządku i warunków postępu.

-    Zadanie filozofii: uważał, że wszystkie zjawiska podlegające badaniu są podzielone między inne nauki, dla filozofii nic nie zostaje. Był przekonany, że poza zjawiskami nie ma innej rzeczywistości i metafizyka nie ma się czym zajmować. Przyczyn i celów nie trzeba dociekać. Wyparł się też teorii poznania. Niepotrzebne wydawały mu się dociekania, czy i jak możliwe jest dociekanie. Wyparł się psychologii, bo nie można być obserwowanym i obserwatorem jednocześnie. Zostało filozofii tylko jedno: teoria nauki. Ale i w mej nie należy do filozofii badanie założeń, czy zasad nauk. Nauka jest tylko rozwinięciem tego. co wie zdrowy rozsądek.

-    Społeczne zależności nauki: „pojęcia nasze nie są zjawiskami wyłącznie indywidualnymi, lecz są również i nawet przede wszystkim zjawiskami społecznymi, wytworem ciągłej zbiorowej ewolucji”.

-    Polityka pozytywna: Filozofia pozytywna daje środki do stworzenia doskonałego ustroju dla ludzkości.

Hasłem jego filozofii pozytywnej było: Vivire pour autna. żyć dla innych. W systemie Comte'a nauka pozytywna była tylko częścią doskonałego ustroju społecznego, który postulował. Idealnym celem społeczeństwa miało być doskonalenie natury ludzkiej. Jednak jego postulaty w tym zakresie okazały się dziwaczne: postulował ustanowienie kultu Ludzkości. Porządku i Postępu, której kapłani mieliby monopol na nauczanie i medycynę oraz sprawowaliby cenzurę; ustrój miałby być dyktatorski, a urzędy - dziedziczne. Dewizą tego ładu miałoby być hasło Comte’a: "Miłość jako zasada, porządek jako podstawa, a postęp jako cel ”

3.0DDZIAŁYWANIE. Filozofia Comte'a składa się z dwóch części - wcześniejszej, która stała się istotą tego. co później nazywano pozytywizmem oraz późniejszej - doktrynerskiej, totalitarnej i dziwacznej. Pierwsza część oddziaływała szeroko: we Francji dzięki Emilowi Littre, jednemu z najwybitniejszych uczonych francuskich, który odrzucił późniejsze prace Comte'a, ale był entuzjastą idei zawartych we wcześniejszych; w Anglii dzięki inspiracji, jaką się stała dla Jolma Stuarta Milla. Druga część oddziaływała na sektę zwolenników, skupionych wokół Paula Laffite'a. Kośćiół pozytywistyczny, głoszący nauczarue Comte'a. rozpowszechnił się w wielu krajach świata i istnieje do dziś

August Comte uchodzi za inicjatora pozytywizmu.

Pozytywizm - nurt pokrewny empiryzmowi i naturalizmowi, zainicjowany w połowie XIX w. przez A. Comte'a, francuskiego socjologa, pozostającego pod silnym wpływem Saint-Simona. Dla pozytywizmu w jego pierwszej postaci charakterystyczny był podział myśli ludzkiej na trzy epoki: religijną, metafizyczną i naukową Trzecią z nich Comte przedstawiał jako najbardziej płodną i wartościową, chociaż poprzedm miał)' swoje zasługi, dlatego nie można było uznać ich jedynie za prymitywne i bezużyteczne. Pozytywizm dobrze dopasował się do ewolucyjnych tendencji epoki. Miał charakter zarówno deskryptywny, jak i normatywny, opisując w jaki sposób faktycznie rozwijała się ludzka myśl, a zarazem formułując normy, jaki kształt winna teraz przyjąć, także w sferze refleksji nad samą sobą.

W formie, jaką nadał mu Comte. pozytywizm znaczną wagę przykładał do hierarchicznych odróżnień kategorialnycli, ponieważ jednak poszczególne elementy były traktowane nie statycznie jako odizolowane, lecz dynamicznie, jako rozwijające się, więc ostatecznie podkreślało to jedność nauk. W trakcie rozwoju myśli ludzkiej na wspomniane wyżej trzy epoki, ukształtowała się hierarchia nauk określona przez ich metodę i przedmiot: od astronomii, przez fizykę, nauki biologiczne, aż po czysto ludzką naukę o społeczeństwie: socjologię. Także historycznie w tej właśnie kolejności się pojawiały, chociaż pojawienie się jednej nie oznaczało automatycznej likwidacji poprzedniej. Nietnidno zgadnąć, że największy nacisk kładł Comte na socjologię. Czas socjologu nastał wraz z tym. jak wzrastała świadomość, iż sami ludzie są interesującym obiektem badań naukowych, szczególnie w takim zakresie, w jakim występują w zinstytucjonalizowanych ramach społeczności. Comte negował przy tym psychologię.

Pozytywistami określano wielu myślicieli, zwłaszcza tych o nastawieniu ewolucjoiustycznym, po Comcie mniejszą jednak wagę przykładano do kategorii i rozwoju ludzkiej myśli; pozostało natomiast przekonanie o podstawowej wartości i nieograniczonych możliwościach nauki, a nawet więcej: umacniało się ono wraz z tym. jak metafizyce i religii coraz trudniej było dotrzymać kroku nauce. Zarazem pozytywizm zaczął bardziej krytycznie do tuej podchodzić, pytając, czym jest w istocie i czym mogłaby być: nie chodziło o wskazywanie jej granic, te bowiem rozszerzały się nieustannie, lecz o badanie przesłanek i właściwych procedur. Nauka zyskiwała samoświadomość i odcinała się od wszystkich elementów metafizycznych. Ponieważ odwołuje się do obserwacji, więc - jak sądzono - nie może tolerować żadnych elementów pozaobserwacyjnych pod groźbą skażenia metafizycznego.

Stworzony przez Comte'a pozytywizm był podstawową inspiracją szkoły neopozytywizmu.