111682

Hipoteza: powstanie samorządu terytorialnego stworzyło nową jakość (Z. Gilowska). Ale:

Po pierwsze - wzrasta zdecydowanie liczba punktów, gdzie presja korupcyjna potencjalnie występuje

Po drugie - przejmowanie coraz większego zakresu gospodarki przez samorządy poszerza potencjał presji korupcyjnej.

Po trzecie - zmiany zarządzania także poszerzają te pola

Po czwarte - samorządy są tworzone na bazie politycznej oraz na bazie towarzysko-rodzinnej, co stwarza możliwości zawładnięcia najważniejszymi funkcjami przez swoiclL W sumie łatwiej obchodzić ustawowe ograniczenia zamówień publicznych.

Obserwacja rzeczywistości ostatnich lat

•    Odbiór i jakość usług poniżej standardów lub umownych kiyteriów

•    Zmiany umów w stosunku do oferty przetargowej

•    Dopuszczenia do przetargów bez kompletnej dokumentacji

•    Powierzania wykonawstwa bez przetargu

Inne uwarunkowania i powody korupcji

•    Gwałtowne zmiany ustrojowe

•    Brak umiaru w pobieraniu grosza publicznego Nie swoje pieniądze („pańskie oko konia tuczy”)

•    Patologie urzędników, jak np. zasłanianie się prawem i tajemnicą (np. tajność zarobków zarządów spółek publicznych)

•    Nadmierna kompetencja w jednym ręku urzędnika

•    Lekceważenie dokumentacji, bałagan, uchylanie się przed kontrolą publiczną

•    Szeroki zakres PPP i korzystanie z usług zewnętrznych (outsourcing)

•    Partyjnictwo (stote capture) - państwo łupem politycznym

•    Kastowość polityków (dbałość o własny interes i wyobcowanie ze społeczeństwa)

•    Biesiadowanie polityków, biznesu i dziennikarstwa

Typy korupcji

1)    Incydentalna

a. Występuje wszędzie i polega na korumpowaniu urzędników działaniami jednostkowymi

2)    Instytucjonalna (groźna)

a. Oznacza schodzenie niektórych instytucji publicznych prowadzące do trudności załatwienia spraw obywateli (np. służba zdrowia, policja, nadzór budowlany)

3)    Systemowa (najgroźniejsza)

a. Miara degeneracji państwa. Dawanie łapówek jest powszechne we wszystkich dziedzinach kontaktu obywateli z urzędnikami. Społeczeństwo przywyka do tego systemu

Elementy destrukcyjne korupcji

•    Nieuzasadnione uzupełnienie dochodów z pracy zewnętrznymi, nieopodatkowanymi przychodami

•    Po drugiej stronie obciążenia dla przedsiębiorców zmuszonych płacić

•    Osłabienie instytucji państwa

•    Poderwanie zaufania i legitymizacji państwa

•    Osłabienie przestrzegania prawa