104658

Osiągnięcie zgodności pomiędzy rozumem i namiętnościami oznacza „etyczną wolność w państwie' czego wyrazem jest rozumne prawo które scala to co subiektywne i obiektywne — to państwo daje człowiekowi szansę by mógł żyć w sposób rozumny i wolny gdyż państwo jest „ideą boską w jej ziemskiej postaci”

Dzieje państwa od zarania są historią uświadamiania się wolności ••• począwszy od reformacji, rozwijającej „sztandar wolnego ducha"; następnie Oświecenie gdy „zaczęto pojmować prawo i etykę jako wyrastające z istniejącego podłoża woli ludzkiej, podczas gdy dawniej traktowano je jako przykazania boskie narzucone z zewnątrz” • w czasacłi nowożytnych cel osobisty był określony przez państwo natomiast w nowożymych każdy może wyrazić swój pogląd

Jest przeciwnikiem nowoczesnego indywidualizmu - wypaczenie sensu wolności przez pojmowania jej jako kompletne wyodrębnienie z całości; jest to błędne gdyż wolność w pebiym tego słowa znaczeniu wiąże się nierozerwalnie z koniecznością - wolność ma się wyrażać w prawie, które ma być podstawą styczności a więc też nowoczesnego ustroju - rządy prawa to rządy rozumu które zrywają z alienacją i jednocząc to co szczególne i ogólne.