104789

Wniosek nie udowodniono jaka jest natura agresji (instynktowna czy wyuczona), ale na pewno nie jest wyłącznie reakcją wrodzoną, czynniki społeczne i sytuacyjne modyfikują jej nasilenie i sposób przejawiania.

II. Sytuacyjne uwarunkowanie agresji

procesy neuronalne i chemiczne jako

przyczyny agresji

0 ciało migdałowate sprawuje kontrolę nad zachowaniami agresywnymi 0 testosteron powoduje nasilenie agresji

0 alkohol obniża opory przed dokonywaniem czynów naruszających normy społeczne (w tym aktów agresji)

ból i niewygoda jako przyczyny agresji

0 eksperyment Berkowitza (1983. 1988) - studenci, których ręka była zanurzana w b. zimnej wodzie, okazywali nagłe nasilenie wrogości w stosunku do osób znajdujących się w pobliżu

0 „zjawisko długiego, gorącego lata" - wraz ze wzrostem temperatury zwiększa się częstotliwość występowania rozruchów ulicznych i aktów przemocy (Carlsmith. Andersen. 1979)

sytuacje społeczne jako przyczyny agresji

0 frustracja jako przyczyna agresji

teoria frustracji-agresji - przeszkody występujące na drodze do osiągnięcia celu zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia reakcji agresywnych czynniki zwiększające frustrację (a więc sprzyjające agresji):

dystans dzielący nas od upragnionego celu lub obiektu - im bliżsi jesteśmy realizacji zamierzeń, tym większa jest nasza frustracja przy napotkaniu przeszkody

niespodziewane lub (w naszym mniemaniu) niesłuszne pojawienie się czynników frustrujących kiedy frustracja prowadzi do agresji?

■    kiedy wygląd i siła osoby, która ponosi odpowiedzialność za naszą frustrację oraz jej potencjalna zdolność do rewanżu jest niska

■    kiedy przyczyny frustracji są niezrozumiałe, kiedy nie zasłużyliśmy sobie na nią i ktoś celowo się do niej przyczynił

Frustracja nie jest bezpośrednią konsekwencją deprywacji, lecz jest efektem deprywacji relatywnej.

deprywacja relatywna - poczucie jednostki (albo grupy społecznej), że posiada mniej niż zasługuje lub mniej niż pozwolono jej oczekiwać, lub też mniej niż posiadają ludzie do niej podobni.

0 bezpośrednia prowokacja i odwet jako przyczyna agresji - pragnienie odwetu w momencie, gdy spotykamy się z agresywnym zachowaniem

tylko prowokacja zamierzona prowadzi do odwetu, prowokacja przypadkowa natomiast do powstrzymania się przed rewanżem