• Państwo faszystowskie miało być państwem totalnym (Mussolini), celem, a nie środkiem (Hitler) oznaczało to dążenie to takiej organizacji życia społecznego, by zakres działań państwa pokrywał się z aktywnością całego społeczeństwa
• Struktura i organizacja władzy ukształtowana jest tak, by mógł nią posługiwać się wódz w realizacji celów ruchu faszystowskiego, wódz jest postacią charyzmatyczną, uosobieniem narodu i państwa
• Aparatem państwowym staje się tu partia faszystowska, występuje monizm polityczny, ideowy, społeczny
• Główną metodą działań aparatu państwowego jest terror, rozbudowany aparat policyjny
• Państwo faszystowskie określa się jako terrorystyczną dyktaturę kapitału monopolistycznego, występującą w okresie zagrożenia państwa przez rewolucyjne nastroje mas ludowych i nieporadność rozwiązywania złożonych problemów społecznych przez ówczesne reżimy polityczne niestabilnej demokracji parlamentarnej. Jest to państwo totalitarne w konkretnych warunkach historycznych.
Współcześnie funkcjonują dwa rodzaje państw kap:
c) Państwo liberalno - demokratyczne
• jest organizacją polityczną społeczeństwa kapitalistycznego wysoko rozwniętego, które wprowadziło pewne minimum wolności dla jednostek i demokracji dla społeczeństwa
• występuje głownie w krajach Europy Zachodniej i Ameryki Północnej
• społeczeństwo w tym typie państwa określa się jako społeczeństwo obywatelskie (Aron) czy otwarte (Karl Popper) jest ono zarazem społeczeństwem masowej kultury i masowej konsumpcji
• demokratyczna infrastruktura ustrojowa i obywatelska oparta jest na idei wolności, państwa prawa, pluralizmu politycznego, stanowionych prawach i zabezpieczonych swobodach obywatelskich i granicach ingerowania \Madzy publicznej w sferę prywatną obywateli
• stosunki społeczno-ekonomiczne cechuje wytwórczość oparta na nowoczesnych technologiach i nastawienie na ciągły wzrost gospodarczy
• ma wykształcony stabilny system polityczny, rozbudowane mechanizmy rozstrzygania konfliktów społecznych oraz pobudzania obywateli do rozwijania wytwórczości dla zaspokajania potrzeb ludzkich
• przybiera aktywną postawę w zakresie stymulowania postępu społecznego i wytwórczego, nadaje mu się różne określenia od państwa interweniującego przez państwo dobrobytu - troszczące się o sprawy ludzkie do państwa przemysłowego
• doktryna państwa dobrobytu stwierdza, że państwo nie powinno być jedynie „nocnym stróżem", ale winno przejmować organizację życia gospodarczego i socjalnego i zmierzać do realizacji ideału sprawiedliwości społecznej. W zakresie jego działania leży między innymi: zapobieganie kryzysom ekonomicznym, czy rozbudowanie funkcji socjalnej, tworzenie programów ubezpieczeń społecznych.
Gunnard Myrdal - szw. Noblista,
John Kenneth Galbraith - amer. Uczony, który rozwinął także pojęcie państwa przemysłowego
• stosunki polityczne w państwe I-d są złożone i wielowymiarowe, wartością nadrzędna jest stabilna demokracja polityczna, czyli zespól instytucji służących spełnianiu funkcji publicznych
• pojawiające się konflikty siły społeczne starają się rozwiązywać na drodze legalnej, przede wszystkim na drodze reform
d) Państwa trzeciego świata
• Jest to grupa o swoistych cechach, państwa te powstały do niepodległości po rozpadzie kolonializmu po drugiej wojnie światowej
• Cechy wspólne: wyzwolenie spod panowania kolonialnego, stosunkowo niski stopień rozwoju gospodarczego, słabą strukturę polityczną, zróżnicowaną strukturę społeczną
• Wciąż wewnętrznie nieustabilizowane: walki o \Madzę, zamachy stanu, pucze, wewnętrzne konflikty, często wywołujące klęski nędzy i głodu
• Konflikty często są wynikiem sztucznych granic powstałych wskutek dekolonizacji, nie biorących pod uwagę różnic etnicznych. Słabe jest poczucie więzi państwowej, silne węzi etnicznych.
• Słabo rozwinięta gospodarka, oparte przeważnie na rolnictwie
• Zróżnicowana struktura społeczno - ekonomiczna. W momencie niepodległości część z nich miała już wykształcone elementy układu kapitalistycznego, miały liczna klasę robotniczą, której przeciwstawiała się burżuazja (np. Indie, Indonezja) w innych występował układ feudalny czy nawet rodowo plemienny, gdzie szczególna rolę odgrywali wodzowie lokalni i szczepowi (kraje Czarnej Afryki)
• Kraje bardziej uprzemysłowione (Indie, Egipt, Algieria) poczyniły znaczne kroki w rozwoju gospodarczym i społecznym w dągu ostatnich 50 lat, kraje wychodzące z układu rodowo plemiennego (Kenia, Kongo,
Mozambik) zaczęto uprzemysławiać, dawna struktura społeczna nie uległa jednak gwałtownym zmianom, modernizacja przebiega powoli
2