105281

komisji podejmowane są większością głosów jej członków. Na zakończenie prac komisji sporządza się sprawozdanie ograniczonego do stwierdzenia faktów, nie jest ono wiążące . Koncyliacja - metoda w której komisja koncyliacyjna po zbadaniu stanu faktycznego sporu nie wydaje wyroku ale zaleca konkretne rozstrzygnięcie sporu. Zajmuje miejsce pośrednie między drogą dyplomatyczną a sądową i łączy w sobie element badań i mediacji. Komisje mogą być stałe lub niestałe. Jej działalność kończy się przez sporządzenie protokołu który:

stwierdza że strony doszły do porozumienia i uznały podane warunki porozumienia stron nie można było pojednać.

Postępowanie przed organami Narodów Zjednoczonych - główne zadanie załatwiania sporów przysługuje Rada choć morze też być Zgromadzenie Ogólne. Rada Bezpieczeństwa może rozpatrywać spory na wniosek: państwa lub państw,

Zgromadzenia Ogólnego,

Z inicjatywy Sekretarza Generalnego,

Z urzędu

Każdy członek ONZ może skierować spór przed organ ONZ lub może zwrócić uwagę na spór. Zwracając uwagę na spór państwo samo decyduje czy ma to być Rada czy Zgromadzenie.

Arbitraż (sądownictwo polubowne) - jest znane od dawna, arbitrami byli niejednokrotnie Papieże. Najlepszą definicję arbitrażu dały konferencje haskie. Arbitraż międzynarodowy ma za przedmiot rozstrzyganie sporów między państwami przez sędziów przez nie wybranych, w oparciu o poszanowanie prawa. Zastosowanie arbitrażu pociąga za sobą obowiązek poddania się wyrokowi. Wyrok zostaje wydany na podstawie prawa. Poddanie się arbitrażowi jest nieprzymusowe. Wyrażenie zgody na poddanie się arbitrażowi odbywa się na mocy specjalnej umowy międzynarodowej zwanej kompromisem, strony określają przedmiot sporu, decydują o jego poddaniu arbitrażowi i zgadzają się na wydany wyrok. Liczbę arbitrów oraz skład trybunału arbitrażowego określają strony, może być powierzony jednemu sędziemu lub kilku (nieparzysta liczba). Postępowanie odbywa się wg zasad ustalonych przez strony, a w braku takiego ustalenia stosuje się procedurę konwencji haskiej z 1907 r. Postępowanie składa się dwóch części: z postępowania pisemnego i rozprawy ustnej. Po złożeniu dowodów stron następuje narada a następnie odbywa się głosowanie, decyzja zapada większością głosów. Sądownictwo międzynarodowe - Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości -jest to instytucja stosunkowo nowa, a pierwszym powołanym był w 1908 r. Środkowoamerykański Trybunał Sprawiedliwości. Pierwszym sądem międzynarodowym o znaczeniu światowym był Stały Trybunał Sprawiedliwości Międzynarodowej zastąpiony po II wojnie światowej przez Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości. Sądy międzynarodowe działają na podstawie prawa a więc poza rozstrzyganiem sporów międzynarodowych i wydawania opinii doradczych w konkretnych sprawach ich działalność może przyczynić się do wyjaśniania i uściślania norm prawnych Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości - rozpoczął działalność w 1946 r. jako jeden z głównych organów ONZ. Spełnia on dwie funkcje: sądzenie

wydawanie opinii doradczych, nie mają one charakteru prawnie wiążącego. Organizacja Trybunału - składa się z 15 sędziów niezależnych, o kwalifikacjach odpowiednich do objęcia tego stanowiska, są wybierani co 9 lat z prawem ponownego wybrania. Co 3 lata następuje częściowe odnowienie składu sędziowskiego (5 sędziów). Sędziów wybiera Zgromadzenie Ogólne i Rada Bezpieczeństwa spośród kandydatów wyznaczonych przez grupy narodowe. Obok sędziów stałych mogą być sędziowie narodowi. Podlegają oni immunitetowi ale tylko gdy sprawują funkcję sędziowską. Bezstronność wyrokowania - sędzia nie może zajmować żadnego stanowiska politycznego, administracyjnego i nie może wykonywać żadnego zawodu poza wykonywanym. Sędzia nie może być agentem, doradcą lub adwokatem i nie może uczestniczyć w wyrokowaniu w sprawie w której był np. członkiem komisji śledczej. Każda strona w sporze ma prawo mieć sędziego swojej narodowości. Każdy sędzia może wyłączyć się ze składu sądzącego w konkretnej sprawie.