Na podstawie tych danych sporządza się wykres w układzie R — x (rys. 9.10) otrzymana na tym wykresie krzywa wskazuje, jak trzeba zmieniać powrót w deflegmatorze w zależności od składu cieczy w kotle (x), aby utrzymać stały skład destylatu xD. Następnie ustala się zależność między liczbą moli otrzymanego do danej chwili destylatu (Z)) a składem cieczy w kotle w danej chwili (x). W tym celu pisze się bilans materiałowy kolumny:
LtXf = D xd + {Li — D) x,
lub
xD—x
Li przelicza się z kg na mole:
Dla x = 0,212
Dla x i 0,13
| 1200 * 0,317 , 1200 - 0,683 ,„on
|--$ "0T092 | 13780 moh-
(U5—0,212
2) =
0,94—0,212
0,35—0,13
13780 = 2610.
Dla x = Xw S 0,04
D =
0,94—0,13
0,35 — 0,04 0,94 — 0,04
13780 = 3740.
13780 = 4740
Mając daną zależność między D a x łatwo znajduje się zależność między R i D. Widać to z tabeli 9.5.
Tabela 9.5
1 |
1,85 |
3y43 |
6,23 |
34 |
X |
0,33 |
0,212 |
0,13 |
0,04 |
D |
452 |
2610 |
3740 |
4740 |
Na podstawie danych z ostatniej tabeli sporządza się wykres w układzie R — D (rys. 9.11). Wykres R =/(/)) ma większe znaczenie od wykresu R =/(y), ponieważ łatwiej jest mierzyć ilość otrzymanego destylatu i w zależności od tego regulować powrót w kolumnie niż badać skład cieczy w kotle.
Ilość ciepła dostarczonego do kotła kolumny (Qt) oblicza się z bilansu cieplnego kolumny rektyfikacyjnej okresowej (równanie (9.24)):
Rys. 9.11
po przekształceniu:
Q\ — Wcwtw—Fcptp+ JD(cp tD +ro) + DRtrrD+
Qs — ciepło zużywane na straty pomijamy (należy jednak pamiętać, że w praktyce stanowi ono znaczną część dostarczonego ciepła — około 10%).
W ostatnim wzorze występuje wyrażenie na średnią liczbę powrotu. Wiadomo, że
powrót jest zmienny w czasie. Można więc go przedstawić jako pochodną R = —!
dD
gdzie dL i dD — liczba moli powrotu i destylatu otrzymana w różniczkowym czasie dr. Rit można więc wyrazić równaniem:
D
JRdD
Wartość całki oblicza się graficznie, korzystając z wykresu R —f{D) (rys. 9.11). Po spla-nimetrowaniu pola na wykresie, zawartego między krzywą R — f[D) a osią odciętych w granicach od 0 do D, oraz po uwzględnieniu skali, w jakiej wykres został wykonany, otrzymuje się:
Liczba moli cieczy wyczerpanej
822-0,034 |p2^p i w 0,078 0,092
Ciepło właściwe benzenu: