101532

. komisje Sądzące Walki Cywilnej

oirusje Sądzące Walki Cywilnej posiadające charakter sądów obywatelskich, rozpatrujących pomniejsze przestępstwa oraz łamanie przepisów Walki Cywilnej.

Podstawę powołania do życia sądów specjalnych stanowiła uchwala Komitetu Ministrów dla Spraw Kraju z 16 kwietnia 1940 r., która stwierdzała, że:

"Wydawanie wyroków śmierci na prześladowców, zdrajców, szpiegów, i prowokatorów należy do kompetencji specjalnych sądów..."

Dla rozpatrywania przestępstw mniejszej wagi zostały powołane do życia komisje sądzące Walki Cywilnej, składające się zasadniczo z trzech osób o nieskazitelnej przeszłości. Z biegiem czasu powstało ich kilkadziesiąt. Miały one cliaraktei sądów obywatelskich i były uprawnione do orzekania kar infamii, nagany lub upomnienia.

O zastosowaniu jednej z tych kar decydował rozmiar szkody wyrządzonej interesowi polskiemu i stanowisko społeczne danej osoby. Kary infamii i nagany były publikowane w prasie podziemnej, upomnienie sporządzone na piśmie otrzymywał tylko skazany. O rodzajach popełnionych przestępstw może powiedzieć podane poniżej zestawienie wykr oczeń popełnionych przez przedstawicieli warszawskiego życia kulturalnego:

Aktorzy: Samborski, Kondrat, Pluciński i Chodakowska - skazani na infamię za grę w filmie zohydzającym Polskę. Dali się oni użyć dogiy w filmie niemieckim, występując w rolach Polaków maltretujących Niemców. Były w nim sceny, gdzie polska policja bije Niemców. Dyrygent Dolżycla - skazany na infamię za wysługiwanie się Niemcom. Przypadek ten odbił się w Warszawie głośnym echem. Dolżycki wkrótce po wkroczeniu Wehmachtu do Warszawy przypomniał sobie, że jest ukraińskiego pochodzenia i faktem tym zaczął kokietować Niemców. Kierownictwo Walki Cywilnej bardzo szybko dowiedziało się o pły walnych koncertach dawanych przez dyrygenta w rezydencji gubernatora Fischera. Takie i podobne przypadki spoufalania się z Niemcami spowodowały wniesienie sprawy Dołżyckiego na wokandę Komisji Sądzącej, która skazała go na karę infamii. Równało się to z bojkotem jego koncertów dawanych publicznie w Warszawie (cukiernia Lardellego). Aktorzy: Malicka, Perzanowska i Adolf Dymsza - skazani na naganę za utrzymywanie stosunków z Niemcami.

Malicka otr zymała naganę za utrzymywanie bliskich stosunków z oficerem niemieckim. Adolf Dymsza otrzymał naganę za urządzanie i branie udziału w pijatykach Gestapo.

Urządzał je m. in w swoim domu przy ulicy Wilczej i Emilii Plater. Widziano go także pijanego w dorożce w towarzystwie Niemców. Jak się miało okazać nagana nałożona przez KWC miała mu zaszkodzić po wojnie na krótko.

Niezależnie od postępowania przed sądami specjalnymi i komisjami sądzącymi istniał jeszcze trzeci tryb postępowania, bardziej doraźny. Mowa tutaj o karach chłosty i strzyżenia włosów. To ostatnie przeprowadzano zwykle względem kobiet przebywających w towarzystwie Niemców. Stosowano je w wypadkach, gdy sprawa nie była na tyle poważna, by ją kierować do sądów specjalnych z jednej strony, a z drugiej nie było szans, że kara infamii czy nagany podziała odstraszająco.

Ocena danego wypadku i zarządzenie wymiaru kaiy leżało w rękach lokalnego kierwnika Walki Cywilnej, który kierował się wydanymi instrukcjami. Karę clilosty stosowano, na przykład na wsi, za udział w zabawie niemieckiej, za wyrąb państwowego lasu, za przywłaszczenie majątku ruchomego rodaków itp. Wypadki stosowania tych kar były jednak stosunkowo rzadkie.