106906

(1'histoire) zajmuje się postaciami - ich czynnościami, uczuciami, losem - podkreśla element ludzki: jest to termin szerszy, bardziej ogólny. Natomiast wątek główny (1’intrigue) zajmuje się jedynie następstwem epizodów, odnosi się bardziej do samej akcji niż do osób, traktując opowiadanie nieco matematycznie; jest to termin węższy, bardziej szczegółowy. L’histoire się opowiada; Hntrigue się śledzi.

„L’histoire to organizm" - Thomas Hardy „Uintiigue to szkielet" - IvyCompton-Burnett

Wątek główny

Robbe-Grillet występuje przeciwko dotychczasowej koncepcji „prawdziwego powieściopisarza”. W tak zwanej starej powieści jest on po prostu opowiadaczem. Dar opowiadania jest równoznaczny z powołaniem do pisarstwa. Pomiędzy tym powieściopisarzem a czytelnikiem zawiązuje się niepisana umowa: pierwszy opowiada liistorię prawdopodobną, drugi - uznaje ją za prawdziwą. Zjawisko to nazywa się iluzją prawdy. Opiera się ono na założeniu, że rzeczywistość jest uchwytna i wytłumaczalna.

Według Robbe-Grileta punkt zwrotny i przejście do nowego rodzaju powieści ma miejsce w pisarstwie Flauberta (Madame Bovary, 1’Education sentimentale), gdzie dokonuje się pewne rozczłonkowanie, rozkład wątku głównego.

Marzeniem Flauberta było stworzenie „powieści o niczym”, jak sam mówił, „powieści bez zewnętrznego odniesienia, która utrzymywałaby się mocą swego wewnętrznego stylu", „powieść, która prawie nie miałaby tematu albo w której temat byłby prawie niewidzialny, jeśli to możliwe”. Podobnie marzeniem braci Goncourt było stworzenie „powieści bez perypetii, bez wątku głównego, bez niskiej rozrywki”. Narzędziem do rozwiązania wątku głównego ma być u nich śmierć postaci.

Robbe-Grillet postuluje, że stopniowo samo pisarstwo powinno zacząć stanowić istotę powieści, zastępując opowiadanie (przy czym nie chodzi tu o brak wydarzeń, ale o zrezygnowanie z ich charakteru — pewności, spokoju, niewinności). Za przykład posłużyła mu twórczość Becketta - wydarzenia występują, ale są one w ciągłym procesie podważanie swojej prawdziwości, poddawania w wątpliwość, niszczenia: jedno wyrażenie może zawierać pewne stwierdzenie i jednocześnie jego zaprzeczenie.

E.M. Forster nazywa wątek główny „Iow atavistic form”, przyznaje jednak, że może się on okazać złem koniecznym w powieści.

Rodzaje wątku głównego wyróżniane przez niektórych autorów:

watki akcji (fr. les intrigues d’action, ang. plots of oction) - zmiany dokonują się w sytuacji, w jakiej znajduje się postać (wspomagane zmianami w charakterze łub sposobie myślenia)

wątki psychologiczne (fr. les intrigues psychologiques, ang plots of chracter) - zmiany dokonują się w moralnych cechach osoby pod wpływem akcji

wątki filozoficzne (fr. les intrigues philosophiques, ang. plots ofthought) - zmiany dokonują się w sposobie myślenia postaci, jej uczuciach