d - sposób powiimego zachowania się przez ten organ Sankcja w tym przypadku nie jest przepowiednią. Nonna stwierdza, że określony organ ma coś zrobić. Sankcja stała się obowiązkiem wynikającym z normy prawnej. Zestawienie normy sankcjonowanej i normy sankcjonującej nasuwa pewne refleksje:
1. Niedopuszczalna jest sytuacja, aby obie normy nie były spełnione, (ktoś miał nie kraść a ukradł, organ miał ścigać/ukarać, ale nie ścigal/ukaral)
2. Niedopuszczalna jest sytuacja, aby obie nonny były spełnione, (ktoś miął nie kraść i nie ukradł, organ miał ścigać/ukar ać i ścigal/ukaral)
Filozoficzne stwierdzenie: „albo ja spełnię normę, albo spełnią ją inni”
Art.: 415 kc
Kto z winy swej wyrządzi drugiemu szkodę obowiązany jest dojej naprawienia
Jeżeli naruszymy dyspozycję nonny sankcjonowanej w prawie karnym, to uruchamiamy
działanie aparatu państwowego. W prawie cywilnym nie ma do czynienia z tym zjawiskiem:
(H->D)(h-»dXh’->d')
(H->D) |
(h-»d) | |
Nikt nie powinien ze swej winy wyrządzać szkodę dnigiemu człowiekowi |
Jeżeli wyrządzi szkodę powinien ją naprawić |
Jeżeli nie naprawi szkody, to Sąd zasądza poszkodowanemu odszkodowanie |
Hart w' prawie wyznaczył dwie reguły:
a) Pierwotne reguły, które nie są wtórnymi
b) Wtórne reguły (normy), takie nonny, które same regulują prawro 3 grupy:
- reguły uznania - dotyczą tego jak odróżnić normy prawne od innych nonn występujących w przyrodzie
- Reguły zmiany- mówią o procedurach prawnych prowadzących do zmiany prawda (procedura legislacyjna etc.)
- Reguły rozsądzania (orzekania) - umożliwiają stosowanie nonny prawa (o organizacji sądówr etc.)
Norma generalna a indywidualna
Generalna: adresat określony w sposób ogólny, a zachowanie w sposób abstrakcyjny
Nazwy pod nazwą ogólną wskazującą Określone poprzez cechy
cechy adresata nie indywidualizując go (matka, sędzia, uczeń etc.)
Indywidualna: Adresat określony jest jednostkowo, a zachowraiue określone konkretme
Z imienia, nazwiska Wiadomo co. gdzie, kiedy,
lub nazwa firmy