107103

System pieniężno-kredytowy

Pieniądz, jest to powszechnie akceptowany towar, służący do dokonywania wymiany produktów i usług.

Pełni następujące funkcje:

+ jest środkiem wymiany (cyrkulacji), tzn. obsługuje transakcje kupna-sprzedaży + jest środkiem płatniczym (gdy płatność jest odroczona i nie następuje w chwili zawarcia transakcji)

+ jest jednostką obrachunkową, tzn. pozwala mierzyć wartość różnych dóbr i usług o zróżnicowanej wartości użytkowej

+ jest środkiem przechowywania bogactwa - tezauryzacji (zwłaszcza, gdy pieniądz był pełnowartościowy, tzn. substancja, z której był zrobiony miała nominalną wartość tej jednostki pieniądza)

Ewolucja pieniądza:

Przez długi czas dominowały metalowe (bimetalizm - złoto i srebro), z czasem zaczęło dominować samo złoto (od wojen napoleońskich). Był to pieniądz pełnowartościowy, obok monet z kruszcu używano banknotów (noty banku).

Koniec epok pieniądza pełnowartościowego zaczął się z wybuchem l wojny światowej. Wstrzymano wówczas wymienialność banknotów na monety (kruszce). Drugą przyczyną była wielka inflacja z początku lat dwudziestych (opowieść o złodziejach wyrzucających pieniądze i uciekających z samą torbą): trzecią przyczyną był Wielki Kryzys z lat 29'-33', zaś czwartą - druga wojna światowa: ostateczny koniec pieniądza pełnowartościowego w 1974 roku.

Pieniądz papierowy jest znakiem wartości niewymienialnym na złoto i niemającym wartości substancjonalnej; to symbol wartości, któremu państwo nadaje kurs przymusowy.

Zasoby pieniądza:

-    najczęściej przez pieniądz ekonomiści rozumieją gotówkę (banknoty i monety) oraz salda na rachunkach bankowych na żądanie; aby salda te traktować jako pieniądz, powinno być spełnione dwa warunki:

+ powinno być powszechne akceptowanie kart płatniczych i czeków + salda powinny być nieoprocentowane

-    istnieje też kategoria pieniądza węższa obejmująca banknoty i monety danego kraju będące w obiegu, oraz wkłady gotówkowe w banku centralnym, zwane bazą monetarną lub pieniądzem wielkiej mocy, bo to on wpływa na podaż pieniądza bankowego (depozytowego).

Są też agregaty szersze, do których wlicza się m.in. bony skarbowe, obligacje, terminowe wkłady w bankach, udziały w funduszach inwestycyjnych, wkłady w towarzystwa ubezpieczeniowe.

W kraj rozwiniętych gotówka stanowi co najwyżej kilka procent dużych agregatów pieniężnych.