101611

Ustrój władz powstania kościuszkowskiego. Prawo karne i sądy powstańcze

Wprowadzona struktura władzy miała charakter tymczasowy, ułożenie podstawowych zasad ustrojowych odroczono do zakończenia wojny o niepodległość. Formalnie nadal utrzymano monarchię, mimo, że król byl pozbawiony wszelkiej władzy

Usb ói w'ładz:

-Na czele powstania Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej (T. Kościuszko potem Tomasz Wawrzecki) pełna władza wojskowa, szereg innych uprawnień składających się na władzę dyktatorską

-Najwyższa rada narodowa, powołana przez Naczelnika, złożona z 8 członków i 32 zastępców, każdy z członków kierował podległym sobie wydziałem- podzielona na wydziały porządku, bezpieczeństwa, sprawiedliwości, skarbu, żywności, wojska, spraw' zagranicznych, instrukcji narodowych, kompetencje: wypełnianie poleceń naczelnego wodza w razie niemożności sprawowania przez niego rnzędu mianowanie nowego naczelnego wodza sprawy cywilne kraju, ustawodawstwo, obradowała pod przewodnictwem naczelnika powstania na posiedzeniach plenarnych

-Komisja porządkowa dla województw i ziem - były organami administracji lokalnej Skład o charakterze stanowym: 8 szlachciców, 8 mieszczan, 5 duchownych, podzielone na 7 wydziałów

-    Dozorcy - ustawą z dnia 26.07.1794 rada dokonała podziału kraju na dozory, pod przewodnictwem dozorców, pośredniczyli w sprawach między chłopami a panami, czuwali nad bezpieczeństwem publicznym, nadzór nad stanem dróg i mostów, organizacja nauczania. Dozorcą mógł zostać każdy mieszkaniec powiatu, umiejący pisać, czytać i liczyć, okręg administracyjny obejmował od 1000 do 1200 gospodarstw

-    Rada zastępcza tymczasowaf przejściowo w kwietniu 1794)

-    Deputacja centralna wielkiego księstwa litewskiego

Sady karne nowego typu:

-    sądy kryminalne po województwach

-    sąd kryminalny Województwa Krakowskiego - zdrada kraju, przestępstwa przeciwko powstaniu, wszystkie czyny zagrożone karą śmierci i dożywobiiego więzienia

-    sąd kryminalny księstwa mazowieckiego w Warszawie

-    sąd kr yminalny wojskowy - powołany do karania pr zestępstw przeciwko powstaniu powyższych bezpieczeństwu publicznemu, powyższych wyłączeniem zdrady państwa

-    sąd Kryminalny Wileński, zwarty potem Generalnym - sprawy zdrady kraju, przestępstwa przeciwko powstaniu

Sądy miały charakter powszechny, ponadstanowy, postępowanie było jednoinstancyjne