Rodzaje dóbr
• Dobra prywatne (privategoods)
• Dobra publiczne (public goods)
• Dobra klubowe (club goods)
• Dobra wspólne (commons)
Dobra publiczne definiujemy jako dobra, w przypadku których niemożliwe jest wyłączenie z konsumpcji a przy tym brak jest konkurencyjności w konsumpcji (Jakubowski, 2005, s. 160)
Istnienie dóbr publicznych to kolejny przejaw zawodności rynku
Możliwość wyłączenia z konsumpcji
TAK
NIK
TAK |
NIK |
Dobra prywatne |
Wspólne zasoby |
owoce, mieszkania. |
łowiska ryb. lasy. |
s/imochody. ksufżki ilp. |
dzika przyroda |
Dobra klubowe |
Dobra publiczne |
kina, kluby, prywatne |
oświetlenie ulu, obrona |
szkoły. płyuwlnie |
narodowa, publuvui TV |
Konkurencyjność w konsumpcji
Problem jazdy na gapę (freeriding)
• W przypadku dóbr publicznych pojawia się problem .jazdy na gapę”
• Najprościej mówiąc, ludzie chcą konsumować takie dobra, ale wolą by kto iiuiy za to zapłacił
• Jeśli jednak wszyscy będą unikać płacenia, wówczas niemożliwym stanie się bezpośrednie finansowanie dobra publicznego
• Problem powróci w temacie FINANSOWANIE MEDIÓW PUBLICZNYCH
Efekty zewnętrzne (externalities)
• Z efektem zewnętrznym mamy do czynienia gdy jeden podmiot podejmuje działania, które wpływają na inne podmioty, przy czym podmioty te nie płacą, ani nie otrzymują rekompensaty za oddziaływanie wspomnianego efektu.
• Jeśli działania podjęte przez pierwszy podmiot wpływają pozytywnie na iime podmioty, wówczas mówi się o pozytywnych efektach zewnętrznych.
• Jeśli działania podjęte przez pierwszy podmiot wpływają negatywnie na iime podmioty, wówczas mówi się o negatywnych efektach zewnętrznych.