107512

Europejska Wspólnota Węgla i Stali

Następnym krokiem było utworzenie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Inicjatorem tej pierwszej organizacji, z której wywodzi się dzisiejsza Unia Europejska byl francuski minister Robert Schuman, natomiast autorstwo tego projektu przypisywane jest francuskiemu ministrowi ds. planowania Jean Monet. U podstaw zawarcia tego traktatu leżała chęć odbudowy gospodarczego, a w dalszej perspektywie również militarnego potencjału Niemiec i równoczesne poddanie go kontroli. Natomiast dla Niemiec traktat dawał możliwość powroni do międzynarodowej polityki a także szansę na pojednanie z niedawnymi wrogami. Do podpisania Traktatu doszło w Paryżu 18 kwietnia 1951 roku. Sygnatariuszami Traktatu było 6 państw: Belgia. Francja, Holandia. Luksemburg. Federabia Republika Niemiec i Włochy. Traktat poddawał wspólnej kontroli wydobycie węgla i przemysł stalowy. Władzą wykonawczą tej pierwszej wspólnoty była Wysoka Władza (High Authority). organem prawodawczym była tzw. Specjalna Rada Ministrów. Wspólne Zgromadzenie (Joint Assembly) stanowiło organ kontrolny z ograniczonymi kompetencjami, utworzono również Komisje Konsultatywną, jako miejsce kontaktów z różnymi grupami interesów (pracowników, pracodawców itp.).

Rozpoczęty w ten sposób proces integracji nabierał z czasem rozpędu i rozmachu, czasem zdarzały się również porażki, jednak od podpisania Traktam EWWiS proces jednoczenia kontynentu postępuje zarówno poprzez obejmowanie coraz to nowych dziedzin jak i poprzez terytorialne zwiększanie zasięgu.

Próby pogłębienia integracji. Traktaty Rzymskie

Przykład niezrealizowanych projektów integracyjnych stanowi Europejska Wspólnota Polityczna i Europejska Wspólnota Obronna. Pierwszy projekt miał doprowadzić do powstania pewnej struktury ponadnarodowej, opartej na konstytucji. Drugi miał na celu stworzenie europejskiej armii pod dowództwem europejskiego ministra obrony. Wynegocjowane układy stanowiły kompromis i nie prowadziły do tak dalekich skutków, ale mimo to spotkały się ze zdecydowanym sprzeciwem. Projekt układu o Europejskiej Wspólnocie Politycznej nie zdołał nawet przejść przez pertraktacje wśród ministrów państw EWWiS. Projekt układu o Europejskiej Wspólnocie Obronnej choć został podpisany przez przedstawicieli państw EWWiS został odrzucony przez francuskie Zgromadzenie Narodowe. Te wydarzenia przypominają, że nie każdy pomysł znajduje akceptację i zawsze konieczne jest poparcie obywateli państw członkowskich

Zwolennicy zjednoczenia kontynentu postanowili postawić na integracje gospodarczą, która ich zdaniem wymusi także integrację na gruncie politycznym. Na konferencji w Messynie w czerwcu 1955 roku ministrowie spraw zagranicznych państw EWWiS postanowili o poszerzeniu dotychczasowego zakresu współpracy. Prace przekazano ekspertom z państw członkowskich. Po roku przygotowali przestawiono dwa traktaty, które podpisano w Rzymie 25 marca 1957 roku. Pierwszy powołał do życia Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG), a drugi Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (EWEA - Euratom) Struktura instytucjonalna obu nowo utworzonych Wspólnot była symetryczna do struktury EWWiS. Głównym celem EWG było doprowadzenie do zniesienia ograniczeń w handlu między krajami członkowski aż do stworzenia Europejskiego Wspólnego Rynku. Natomiast Euratom ustanowił wspólny instmment kontroli i koordynacji polityki w zakresie cywilnej energetyki jądrowej. Euratom wspiera badania i rozwój tedmiki atomowej w obszarze jej cywilnych zastosowali. Trzy traktaty - EWWiS. EWG. Euratom stanowią do dziś formalną podstawę integracji europejskiej.

Utrzymywanie osobnych organów dla trzech Wspólnot (EWWiS. EWG i EWEA) było mepotrzebne stąd w 1964 podpisano traktat, w wyniku którego nastąpiła fuzja instytucji trzech Wspólnot. Powstała jedna Komisja w miejsce Wysokiej Władzy EWWiS. Komisji EWG i Komisji EWEA Ta jednolita Komisja stała się organem wykonawczym Wspólnot. Pozostawiono również jedną Radę Ministrów w miejsce Rady Ministrów EWWiS. Rady Ministrów EWG i EWEA. która stała się miejscem stanowienia prawa. Instytucją, która w przyszłości miała stać się Parlamentem Europejskim, ale na razie o głównie kontrolnych uprawnieniach było Zgromadzenie Parlamentarne, natomiast prawo do interpretowania Traktatów i aktów prawa wspólnotowego oraz orzekania o ważności działali organów Wspólnoty zastrzeżono dla Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Integracja gospodarcza zaczęła szybko przynosić efekty.

Już po 10 latach (w traktacie EWG zapisano termin 12 letni) zniesiono cła w obrocie między krajami członkowskimi Nastąpił zdecydowany wzrost wymiany handlowej między krajami członkowskimi a także w handlu państw Wspólnot z krajami trzecimi To w efekcie przyczyniło się do przyspieszenia wzrostu gospodarczego w państwach Zachodniej Europy i wzrostu dobrobytu ich obywateli. Należy jednak zwrócić na fakt. że lata 50 i 60-te były okresem dobrej koniunktury gospodarczej w krajach kapitalistycznych i ówczesny wzrost gospodarczy jest w dużej mierze wynikiem przychylnej sytuacji w handlu międzynarodowym. Niemniej jednak sukces Wspólnot Europejskich stanowił zachętę dla kolejnych państw Europy a także dał impuls do ściślejszej współpracy w ramach istniejących organizacji.

Rozwój Wspólnot Europejskich Przystąpienie nowych państw

Do szóstki państw - założycieli Wspólnot Europejskich przyłączyły się wkrótce następne kraje Europy Zachodniej. W 1970 roku rozpoczęto negocjacje z Wielką Brytanią, Danią. Irlandią i Norwegią. Uwieńczeniem starali powyższych państw było podpisanie 22 stycznia 1972 Traktatów Akcesyjnych. Następnie rozpoczął się proces ratyfikacji w krajach kandydackich. Zakończył się on sukcesem, z wyjątkiem Norwegu gdzie większość społeczeństwa opowiedziała się przeciw udziałowi ich kraju we Wspólnotach. Kolejna akcesja miała miejsce w 1986 roku. wówczas do Wspólnot dołączyła Grecja stając się dziesiątym członkiem tej organizacji. W trzeciej fazie rozszerzenia do Wspólnot, po długich i żmudnych negocjacjach, dołączyły Portugalia i Hiszpania. Traktat akcesyjny podpisano w 1986 roku, po okresie przejściowym, który trwał do 1991, roku państwa te zyskały pełny stanis Państwa Członkowskiego. Ostamie powiększenie Wspólnot, które wcześniej stały się Unią Europejską, nastąpiło w 1995 roku. Wówczas do tego związku przystąpiły