Punktem wyjścia dla działań metodologicznych jest podział wiedzy. Cztery formy wiedzy ludzkiej;
1. Wiedza zdroworozsądkowa - wiedza praktyczna, użytkowa. Wynikająca z doświadczenia zbiorowego, opisuje i pozwala przewidywać, jednak nie podaje wyjaśnienia. Mówi o tym, jak wykonywać pewne czynności.
2 Wiedza artystyczno-literacka -nie jest efektem wypracowanym przez doświadczenie, jest efektem indywidualnego spojrzenia na rzeczywistość. Wiedza ta ma charakter symboliczno-metaforyczny. System znaków i symboli wykraczających poza język. Indywidualne odczucia. Wiedza ta wymaga od artysty jasnego przekładu. Nie musi ona wyjaśniać, opisywać, przewidywać (choć często się to zdarza), jest to wiedza elitarna.
3. Wiedza spekulatywna - nie przewiduje i nie wyjaśnia. Jest to wiedza nieracjonalna. Spekulacja.
Poza grami losowymi wiedza ta występuje w religii, teologii i filozofii.
4. Wiedza naukowa - dzieli się na nauki formalne i nauki empiryczne. Nauki formalne nie odwołują
się do żadnych innych światów, poza językiem. Nauki formalne są dwie: matematyka czyli nauka o konstruktach abstrakcyjnych oraz logika czyli nauka o sposobach językowego formułowania i przekazywania myśli. Nauka o zdaniach prawdziwych. Nauki empiryczne to nauki przyrodnicze i humanistyczne (społeczne). Nauki przyrodnicze to nauki biologiczne (o tym co żywe) i fizyczne (to co nieożywione).
Inny podział nauk:
NAUKI:
• Matematyczne - logika, teoria mnogości, analiza matematyczna, geometria itd.
• Fizyczne - fizyka, chemia, geologia, astronomia
• Biologiczne - biologia, genetyka, ekologia itd.
• Społeczne - socjologia, psychologia, łiistoria, prawo, politologia itd.
• Stykowe - biofizyka, biochemia, socjobiologia itd.
• Praktyczne (stosowane) - medycyna, pedagogika, ekonomia itd
• Kompleksowe - informatyka, teoria systemów, synergetyka itd
Nauka jest rodzajem wiedzy racjonalnej, który spełnia postulaty intersubiektywności wiedzy (czyli jest intersubiektywnie komunikowana i intersubiektywnie sprawdzana). Nauka musi być zrozumiała
(komiuiikowana) i możliwa do sprawdzenia.
Nauka pełni trzy funkcje:
a. Deskryptywną - opisująca: obserwacja, pomiar
b. Eksplanacyjna wyjaśniająca: jeżeli „P” (warunki, założenia), to „Q” (zależności)
c Prewidystyczna - przewidująca: diagnoza, postgnoza, prognoza._
TEORIE □ dedukcja, analiza PRZEWIDYWANIA (nauki formalne)
1