Bardzo użytecznymi wskaźnikami zmian cen w handlu międzynarodowym są tzw. czynnikowe terms of trade. Ich cechą charakterystyczną jest to, że starają się odnosić wahania cen w eksporcie i imporcie do zmian w kształtowaniu się niektórych tendencji wewnętrznych gospodarki danego kraju. Najprostszym z tych wskaźników jest jednoczynnikowe terms of trade. Jest to wskaźnik, w którym towarowe terms of trade są ważone indeksem wydajności w przemyśle produkcyjnym na eksport.
Totc = Totr* Wei(,
gdzie:
W,** - indeks wydajności pracy w sektorze eksportowym
Wzrost tego wskaźnika oznacza, że ze jednostkę pracy zastosowaną w sektorze produkcyjnym na eksport można kupić więcej dóbr importowanych. Podobnie jak w przypadku dochodowych terms of trade, także i ten wskaźnik jest szczególnie przydatny w przypadku krajów rozwijających się. Jego wzrost może być bowiem interpretowany jako sygnał o wychodzeniu tych krajów z zacofania gospodarczego.
Drugim z grupy wskaźników czynnikowych, są dwuczynnikowe terms of trade. Są one zmodyfikowana wersją jednoczynnikowych terms of trade. a novum polega na tym, że towarowe terms of trade są ważone nie tylko indeksem wydajności sektora eksportowego danego kraju, ale również indeksem wydajności sektora produkującego na potrzeby importowe danego kraju w kraju partnerskim (czyli w sektorze eksportowym kraju partnerskiego).
Totc = Totr * W„,/Wim
gdzie:
W,m - indeks wydajności w sektorze eksportowym kraju partnera (lub indeks wydajności w imporcie danego kraju)
Wzrost wskaźnika dwuczynnikowych terms of trade oznacza, że wymiana czynników produkcji zaangażowanych w wytwarzanie dóbr produkowanych na eksport na czynniki produkcji zaangażowane w wytwarzanie dóbr sprowadzanych przez dany kraj odbywa się obecnie z większą korzyścią dla kraju eksportera niż w okresie wyjściowym.
26