3. Cenowe
Terms of trade- relacje cen towarów eksportowanych do cen towarów importowanych. Istotna jest dynamika- dany kraj osiąga korzyści, jeżeli ceny towarów eksportowanych rosną szybciej a ceny towarów importowany rosną wolniej/spadają/pozostają bez zmian (dodatnie tenns of trade)- w ten sposób możemy kupić więcej towarów importowanych.
Terms of trade oblicza się jako wskaźnik:
Ex
-— 100 = x x > 100 <- korzyści z wymiany (bo jest nadwyżka eksportu)
Im
x < 100 <- straty z wymiany
Należy dobrać strukturę towarową w ten sposób, aby mieć dodatnią relację eksportu do importu. (Najszybciej rosną ceny mikroprocesorów].
Międzynarodowy podział pracy- szczególny typ społecznego podziału pracy, w którym poszczególne grupy społeczne (państwa) specjalizują się w pewnych typach działalności wytwarzając produkty i usługi w ilości przekraczającej własne zapotrzebowanie na rynek wewnętrzny i międzynarodowy rezygnując jednocześnie z wytwarzania innych prac i produktów.
Międzynarodowy podział pracy obejmuje następujące działania:
— specjalizacja produkcji w wybranych dziedzinach;
— ograniczenie lub rezygnacja z produkcji w innych dziedzinach- najważniejszy aspekt. Jest to zjawisko naturalne, np. przemysł węglowy w PL: dużo lepiej by było, gdyby inne państwa (RPA, USA- węgiel znajduje się tuż pod powierzchnią ziemi) wydobywały węgiel, a nie PL jest to racjonalne, ale z punktu widzenia zatrudnienia i kwestii społecznych nie do pomyślenia.
Przymus w postaci strukturalnych dostosowali gospodarki danego kraju do wymogów wymiany międzynarodowej. Konieczność zmiany kwalifikacji zawodowych wywołuje sprzeciw społeczny i polityczny<- jest to źródło zachowań protekcjonistycznych.
PL: kwestia restrukturyzacji sektora węglowego- alternatywne zatrudnienie + przekwalifikowanie;
— wymiana handlowa
UJĘCIE KORZYŚCI Z WYMIANY MIĘDZYNARODOWEJ W PERSPEKTYWIE HISTORYCZNEJ
Badać korzyści z wymiany międzynarodowej zaczęto już w Średniowieczu w momencie narodzin kapitalizmu. Korzyść utożsamiana jest z kapitalizmem (korzyść jest to cecha charakterystyczna).
Kościół katolicki przyczynił się do rozwoju kapitalizmu poprcez redefinicję podejścia do kwestii ekonomicznych (lichwa i działalność gospodarcza).
Do XII w. Kościół stanowił wspólnotę (communio)- wszyscy wytwarzają wspólnie i wspólnie korzystają. W 1059r. wprowadzono celibat (względy ekonomiczne).
XI-XII/XIII w. to okres rewolucji handlowej w Europie (miasta-państwa PN Italii) i Kościele. Kościół odszedł od potępienia lichwy, pozwolono uzyskiwać zysk, procent. Osiąganie zysku przestało być moralnie złe, grzeszne.
Prekursorem myśli ekonomicznej był św. Tomasz z Akwinu: pobieranie zysku i procentu od pożyczonych pieniędzy nie jest moralnie naganne- dozwolony był tzw. „umiarkowany'’ zysk, do wysokości 12%; teoria słusznej ceny.