procesy kontroli umysłu
Rola orientacji na działanie
• koncepcja kontroli wolicjonalnej Kuhla
> silą woli a orientacja na działanie/stan (przesłanką podjęcia działania jest przejście do orientacji na działanie)
> orientacja na działanie - stan umysłu, wspierający aktywność zorientowaną na cel
• Fazy aktywności:
1. Faza przeddecyzyjna: określenie preferencji I możliwości, ustalenie celu
2. Faza przeddziałaniowa: budowa planu działania (gdzie, kiedy i jak można osiągnąć cel)
3. Faza działania: przejście do realizacji zamiaru, uwzględnianie okoliczności, działanie aż do osiągnięcia celu
4. Faza podziałaniowa: ocena zgodności wyniku z zamierzeniami
faza 1 i 4 - delberacyiny stan umysłu faza 2 i 3 - implementacyjny stan umysłu
• Stan implementacji intencji:
> zmiany specyficzne (afektywne i poznawcze faworyzowanie wybranej opcji , wyłączanie alternatywnych kierunków działania, zwiększenie odporności na zakłócenia działania)
> zmiany niespecyficzne (Iluzja kontroli, wzrost samooceny, przyrost nierealistycznego optymizmu)
> zjawisko energizacji działania (ocena atrakcyjności i oczekiwanej trudności osiągnięcia celu a poziom pobudzenia)
• Czemu służy stan Implementacyjny (orientacji na działanie)?
> podjęcie działania: wzrost subiektywnego zaufania do ocen I decyzji, wzrost oczekiwania własnej skuteczności
> podtrzymanie aktywności: tolerancja zakłóceń
> zakończenie aktywności: gdy cel osiągnięty lub oceniony jako niedostępny
Rola poziomu identyfikacji zachowania
• Pojęcie poziomu identyfikacji działania (Vallacher i Wegner, 1987):
> od niskiego - elementartne składniki działania
> do wysokiego - sens lub cel działania, wartości
• Im wyższy poziom identyfikacji działania tym silniejsza orientacja na podtrzymanie kontroli działania
• Konsekwencje niskiego poziomu identyfikacji działania:
> słaba organizacji, łatwa dezorgnizacja
> brak poczucia panowania nad działaniem
> negatywne emocje (lęk, rozdrażnienie, wstyd)
• Konsekwencje wysokiego poziomu identyfikacji działania:
> płynność zachowania
> odporność na zakłócenia
> poczucie panowania nad przebiegiem zachowania
> pozytywne emocje
Rola zaangażowania umysłu
• Zaangażowanie umysłu (mindfulness) a zredukowana aktywność poznawcza/lenistwo poznawcze (mlndlessness) (Langer, 1989)