109224

III. y9!«uji.ę

Śmierć

—    gasną lub przechodzą m inne osoby przysługujące człowiekowi w chwili jego śmieia prawa lub obowiązki, ale dokonane za życia czynności prawne na ogół są nadal skuteczne, a niekiedy dopiero z chwilą śmierci uzyskują skuteczność prawną (np. testament).

—    Ciało człowieka przed śmiercią podlega szczególnej ochronie i mc nie można z nim zrobić, bez 2gody człowieka, natomiast po śmieia zwłoki podlegają swoistemu reżimowi prawnemu —* mogą zostać poddane sekcji, można pobrać z nich komórki, organy (o ile zmarły za życia me wyraził sprzeciwu). Okoliczności w jakich dopuszcza się do przeszczepu od osoby żywej są różne od tych dotyczących osoby martwej. O losie zwłok decyduje wola zmarłego lub jego rodźmy, ale w ograniczonym zakresie (ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych; ustawa o pobieraniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów)

—    Ważne jest określenie chwili śmierci człowieka —* tzw. śmierć mózgową (trwałe i nieodwracalne ustanie ftmkqi pma mózgu - ustawa o pobieraniu i przeszczepianiu ...).

—    Dowodem śmierci człowieka jest akt zgonu —* sporządza go urząd stanu cywilnego po przedstawieniu mu karty zgonu od lekarza oraz na podstawie pisemnego zgłoszenia właściwego organu prowadzącego dochodzenie, co do okoliczności zgonu (art 66 ust 2 PrASC) lub na podstawie jednego z dwóch orzeczeń sądowych: o stwierdzeniuzgonii i o uznaniu za zmarłego (art 10 ust 3 i 69 PrASC).

*    szczególne przypadki rejestraqi zgonu - na statkach morskich, powietrznych lub okrętach wojennych, na wojskowych statkach powietrznych oraz poległych żołnierzy.

Postanowienie o stwierdzeniu zgonu

—    wydawane gdy akt zgonu nie został sporządzony i gdy w wyniku postępowania dowodowego sąd dojdzie do przekonania, że śmierć danej osoby jest niewątpliwa (art. 535 KPQ. chwila śmierci - w razie wątpliwości ta najbardziej prawdopodobna.

—    niekonieczne są zeznania świadków, którzy widzieli zwłoki, np. w przypadku zeznania zespołu górników dotyczących zasypanych górników, których ciał me odnaleziono.

Jeśli księgi stanu cywilnego uległyby zniszczeniu, lub niemożliwe/szczególnie trudne jest

uzyskanie odpisu np. zza granicy, to treść tego aktu odtwarza kierownik urzędu stanu cywilnego

(art. 34, 35 PrASC).

Postanowienie o uznaniu za zmarłego

—    wydaje sąd, gdy człowiek zagmął (tzn. mimo upływu określonego w art. 29 kc terminu i przeprowadzenia odpowiedniego postępowania wyjaśniającego me da się ustalić, czy dana osoba żyje, czy zmarła).

—    wiąże wszystkie osoby do chwili odrębnego postanowienia w razie gdyby zagmiona osoba okazała się żywa, lub w razie stwierdzenia innej chwili śmierci.

—    zmierza do zakończenia stanu niepewności niekorzystnego dla mteresów mdywidualnyrh i społecznych

—    System prawny łączy z zaginięciem człowieka takie same skutki prawne, jak z jego śmiercią (art. 31 kc).

—    ma charakter konstytutywny - decyzja sądu wywołuje skutki prawne, ale me od chwili wydania orzeczenia o uznaniu za zmarłego (ex nunc), lecz od momentu ziszczenia się zdarzeń w orzeczenia cli ty:h ustalonych (ex tunc).

—    Teimm - 10 lat - skrócony do lat 5 w pizypadku osoby, która zaginęła w wieku 65 lat lub przedłużenia do maksymalnie lat 23 (aż osoba zaginiona w roku wydania postanowienia potenqalme miałaby lat 24)

—    Chwila śmierci określana jest przez sąd - albo najbardziej prawdopodobna ze względu na okoliczności, albo pieiwszy dzień terminu, z którego upływem uznanie za zmarłego stało się możliwe.

*    jeśli nie ma godziny określonej w postanowieniu przyjmuje się że zmarł o 24.00.

—    Teimm do orzeczenia o uznaniu za zmarłego skraca się w przypadku, gdy zaginięcie zostało spowodowane katastrofą.

—    Jeśli wiele osób zmarło podczas grożącego im wspólnie niebezpieczeństwa, to w razie wątpliwości przyjmuje się, że zmarły one równocześnie.