CZĘŚĆ III • WYTWARZANIE
której rezultaty bezpośrednio lub pośrednio służą zaspokojeniu (podstawowych) potrzeb życiowych. Archetyp biblijny przedstawia pracę z jednej strony jako błogosławieństwo (uczestnictwo w akcie stwórczym Boga), z drugiej - jako przekleństwo (karę za grzech). Ten drugi aspekt pracy można wyjaśnić w dyskursie świeckim rzadkością środków i dóbr oraz oporem przyrody. Opór ten niweluje technika, która jednak także wymaga wysiłku, a poza tym charakteryzuje się wszechobecnością oraz samocelowością i samonapędzaniem — rozwija się już niezależnie od realnych potrzeb ludzkich. Postawa, która traktuje zaspokajanie tych potrzeb jako cel sam w sobie, to konsumpcjonizm mający trzy odmiany: eskalacyjną (związaną z pogonią za przyjemnością), relatywizującą (wpadającą w „błędne koło” potrzeb w funkcji innych potrzeb) oraz absolutystyczną (koncentrującą się na zdobywaniu dóbr dla nich samych). Nieracjonalność tej modnej dziś postawy powinna skłonić nas do powrotu do bardziej tradycyjnych form życia, w których dobra konsumpcyjne były tylko (względnym) środkiem do osiągania celów wyższych.
Birnbacher D., Technika, [w:] E. Martens, H. Schnadelbach, Filozofia. Podstawowe pytania, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1995, s. 647-682.
Bocheński J.M., Przyczynek do filozofii przedsiębiorstiua przemysłowego, [w:] tegoż, Logika i filozofia. Wybór pism, Warszawa: PWN, 1993, s. 162-186.
Dzida J., Prakseologia, [w:] Filozofia a natika. Zarys encyklopedyczny, red. Z. Cackowski i in., Wrocław-Warszawa: Ossolineum, Wyd. PAN, 1987, s. 488-497.
Filek J., Społeczna Odpowiedzialność Biznesu, Kraków: Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, 2006.
Gałkowski J.W., Tiuorzenie się człoiuieka przez pracę?, [w:] Wobecfilozofii marksistowskiej. Polskie doświadczenia, red. A.B. Stępień, Lublin: TN KUL, 1990, s. 107-121.
Garbacz P., Logika i artefakty, Lublin: Wyd. KUL, 2006.
Gruszecki T., Pieniądz w dziejach gospodarczych Polski, Lublin: Wyd. KUL, 2003.
Hausman D., Philosophy of Economics, [w:] Routledge Encyclopedia of Philosophy, t. 3, red. E. Craig, London-New York: Routledge, 1998, s. 211-222.
Ingarden R., Spór o istnienie świata, t. 2, cl. 2, wyd. 3, Warszawa: PWN, 1987.
Jan Paweł II, Laborem exercens, Warszawa: ODiSS, 1982.
Kotarbiński T., Medytacje o życiu godziwym, wyd. 4, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1985.
Mickiewicz T., Wybór w gospodarce. Wprowadzenie do analizy ekonomicznej, Lublin: Norbertinum, 1992.
Nordhaus W.D., Samuelson P.A., Ekonomia, t. 1, przeł. H. i K. Hagemejer, J. Czekaj, Warszawa: PWN, 1995.
Okołowski P., Statiisław Lem, „Edukacja Filozoficzna” 2003, nr 36, s. 103-128. Piaszczyński W, Anatomia pieniądza, Warszawa: Script, 2004.
Searle J.R., Umysł, język, społeczeństwo. Filozofia i rzeczywistość, przeł. D. Cieśla, Warszawa: CiS, WAB, 1999.
Simmel G., Filozofia pieniądza, przeł. A. Przyłębski, Poznań: Wyd. Fundacji Huma-niora, 1997.
Tatarkiewicz W., O szczęściu, Warszawa: PWN, 2003.
Tischner J., Praca, [w:] tegoż, Etyka solidarności. Homo souieticus, Kraków: Znak, 1992, s. 23-26.
Zabieglik S., Adam Smith, Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003.