Toksyczne skutki azbestu.
Zagrożenie ze strony azbestu:
Wzmianki o szkodliwości azbestu pojawiały się już od bardzo dawna.
Prawdziwe zmiany zastąpiły w latach sześćdziesiątych, kiedy uświadomiono sobie, że nawet niewielkie dawki azbestu mogą poważnie przyczynić się do powstania chorób, z nowotworami włącznie.
Pyl azbestu przenika do organizmu przez układ oddechowy wraz z wdychanym powietrzem, gromadząc się i zalegając w płucach.
Możliwość pojawienia się choroby zależy od:
- składu pyłu przemysłowego zawierającego azbest (najbardziej szkodliwy azbest niebieski);
- stężenia i wymiarów włókien azbestu zawartych w powietrzu;
- współudziału innych kancerogenów w środowisku pracy i poza nią;
- czasu zatrudnienia w zanieczyszczonym azbestem środowisku;
- czasu i poziomu narażenia na ekspozycję w ciągu zmiany;
- aktualnego stanu zdrowia i przebytych chorób;
- odporności osobniczej;
- genetycznego obciążenie chorobami nowotworowymi itp.
Jakie choroby może wywołać azbest ?
Włókna azbestowo po dostaniu się drogą oddechową do organizmu są bardzo trudne do usunięcia. W konsekwencji icli oddziaływania mogą rozwijać się takie choroby, jak:
- pylica azbestowa (azbestoza);
- nowotwory złośliwe (szczególnie śródbloniak),
- zgrubienia i stwardnienia opłucnej;
- zmiany skórne;
- przewlekłe zapalenia osła żeli ;
Wystąpienie raka płuc wśród osób narażonych na pył azbestu znacznie nasila się przy paleniu papierosów:
Wśród osób narażonych zawodowo na pyl azbestu (w porównaniu z osobami nie narażonymi i niepalącymi) ryzyko raka płuc wzrasta pięciokrotnie.
Wśród osób palących (w porównaniu z osobami niepalącymi) ryzyko raka pluć wzrasta jedenastokrotnie.
Prawdopodobieństwo wystąpienia nowotworu jest dużo większe przy równoczesnym narażeniu na szkodliwe oddziaływanie azbestu i dymu tytoniowego aż ok. pięćdziesięciokrotnie.
Ważne jest też to, że choroby wywołane azbestem rozwijają się po 20-30 latach wdychania włókien azbestu. A więc zagrażają dzieciom i młodzieży obecnie przebywającej w środowisku zanieczyszczonym azbestem.
Szkodliwość
Szkodliwość włókien azbestowych zależy od średnicy i długości w lókien:
• większe włókna nie są tak szkodliwe, gdyż w większości zatrzymują się w górnych drogach oddechowych skąd są usuwane przez rzęski,
• włókna bardzo drobne są usuwane przez system odpornościowy.
• najbardziej niebezpieczne sa włókna długie (>5iunk ale cienkie (<3iun). tzw. respirahilne przenikają one do dolnych dróg oddechowych, wybijają się do płuca gdzie pozostają i w wyniku wieloletniego drażnienia komórek wywołują nowotwory. Takie włókna powstają głównie podczas ścierania wykładzin liamulcowych i sprzęgłowych samochodów starszego typu.