Funkcje konsularne mogą być wykonywane przez:
1. Konsulów zawodowych Za wykonywanie funkcji konsula otrzymują wynagrodzenie od państwa wysyłającego, którego zwykle są obywatelami.
2. Konsulów honorowych.
a. Za wykonywanie swoich funkcji nie otrzymują wynagrodzenia i zwykle sami ponoszą koszty funkcjonowania urzędu.
b. Konsulowie honorowi zwykle są obywatelami państwa przyjmującego.
c. Aczkolwiek teoretycznie pełnić mogą te same funkcje co zawodowi urzędnicy konsularni to jednak w praktyce pewne uprawnienia przysługują jedynie konsulom zawodowym (np. wydawanie wiz).
Przykład dotyczący stosunków Polsko-fińskich
W Finlandii urzęduje czterech polskich konsulów honorowych, ale uprawnienia w zakresie wydawania wiz, paszportów i zaświadczeń należą do wyłącznej prerogatywy Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Helsinkach (tzn. do wydziału placówki dyplomatycznej).
a. Zakres przywilejów, które im przysługują jest nieco węższy niż konsulów zawodowych np. honorowym urzędom konsularnym nie przysługuje przywilej nietykalności.
b. Zgodnie z Konwencją Wiedeńską o stosunkach konsularnych zgodę na ustanowienie konsulatu honorowego musi wyrazić państwo przyjmujące. Nie wystarcza wcześniejsze wyrażenie zgody na ustanowienie stosunków konsularnych między państwami, które obejmuje jedynie działalność konsulatów zawodowych.
Państwa korzystają z instytucji konsulatu honorowego w różnym zakresie.
a. Państwa opierające swą działalność konsularną na konsulatach honorowych (państwa skandynawskie).
b. Państwa nie ustanawiające konsulatów honorowych ale przyjmujące je (USA, Nowa Zelandia, Australia).
c. Państwa nie ustanawiające i nie przyjmujące konsulów honorowych