110205

z kolumnadą wg Bramantego. Wieże wzorowane na nie zrealizowanym projekcie Beminiego dla rzymskiej bazyliki św. Piotra.

WAngli nie został zrealizowany wczesny projekt świątyni centralnej na wzór bazyliki św. Piotra, opracowany przez Ch. Wrena ("great model"). Wersja zrealizowana, oparta na schemacie bazyliki angielskiej, podjęła tradycyjny układ jednostek przestrzennych z jednoczesnym włączeniem potężnej centralnej przestrzeni krzyża kościoła z dominującą kopułą i podziałem pozostałych części budowli na 28 jednostek kopułowych. To rozwiązanie nie znalazło naśladownictwa.

Pierwszy projekt, centralny z ośmioma kopułami otaczającymi dużą kopułę główną, został poniechany. Realizacji doczekał się bazylikowy układ podłużny, z tradycyjną troistą krzyżową i wspaniałą kopułą na skrzyżowaniu. Kopuła jest trójpowłokowa, o konstrukcji zbliżonej do kopuły Tumu Inwalidów w Paryżu. Interesujące jest rozwiązanie filarów głównych z przejściami po przekątniach, które przyczyniają się do przejrzystości wnętrza. Kopułki półkoliste na żaglach prostokątnych przęseł naw są również rzadkością konstrukcyjną. Rzut oka na elewację umacnia twierdzenie, że "barok" w charakterze architektury włoskiej tego czasu jest istotnie bardzo mało .

WNĘTRZE

ściany korpusu nawowego zostały wzniesione ponad wysokość naw bocznych jako fałszywe ściany wysunięte na znaczną odległość przed strefę okien w nawie głównej i chórze. Ściany te pomagają przeciwdziałać naporowi kopuły. W luce między strefą okien chóru a tymi fałszywymi ścianami zewnętrznymi Wren ukryłłuki przyporowe pomagające dźwigać ciężar sklepienia. Gigantyczna, wysoka na 111 m dwupowłokowa kopuła nad skrzyżowaniem naw. Zastosowanie wewnętrznej kopuły o wysokości najlepiej pasującej do wnętrza kopuły zewnętrznej o wiele wyższe- dla lepszej widoczności z daleka. Wewnętrzna kopuła Wrena jest otwarta w środku.co pozwala na dramatyczny przypływ światła z wieńczącej latami daleko w górze. Jednak ta ciężka kamienna latarnia nie mogła być dźwigana przez zewnętrzją kopułę, która jrst po prostu drewnianym szkieletem pokrytym ołowianą blachą. Wen wprowadził więc między te dwie kopuły niezwykłą niezwykłą trzecią czaszę w postaci wysokiego ceglanego stożka, niewidocznego ani z zewnątrz, ani wewnątrz katedry. Wewnątrz kopuła wsparta jest na kolumnach korynckich, będących przedłużeniem ośmiu masywnych filarów. Zewnętrzna kopuła ma spokojny, niemal półkolisty profil kopuł renesansowych. Bęben otacza wolno stojący wieniec kolumn z występującymi podwójnymi kolumnami i załamanym belkowaniem kopuły.

V\£>rowadził przęsła otwarte na zmianę z tymi, których przestrzeń między kolumnami wypełniona jest niszami.

DEKORACJA

uroczystą sakralną atmosferę potęgują pochodzące z XIX w. Mozaiki, nawiązujące stylistyką do sztuki bizantyjskiej. W prezbiterium znajduje się replika ołtarza projektowanego przez Wrena wykonana w 1959r. Wiatach 50. XX w. Powstały również nowe malowidła sufitowe w chórze.

Wewnątrz panuje ostry kontrast między czystością i stałością poszczególnych form a płynną dynamiką całego pomieszczenia. Kopuła centralna jest tak szeroka jak nawa główna i nawy boczne razem , nadaje ona całemu obiektowi piętno wielkości i rozmachu. Ustawione na osiach przekątnych filarach skrzyżowania mają potężne nisze. Umieszczone również w ścianach bocznych naw chóru i nawy gółwnęj nisze dają wrażenie falującego ruchu. Podobny efekt został tu osiągnięty za pomocą okien wrzynających się w kolebkowe sklepienie i spłaszczome kopuły chóru i nawy.

ELEWACJA

dwukondygnacyjna elewacja pozbawiona jest barokowego dynamizmu. Jest ożywiona kwiatami i liśćmi przez Grinlinga gibbonsa i innych artystów, czym przypomina dekorację szesnasto- i wczesnosiedemnastowiecznych budowli, które wren widział w Paryżu. Są tam również barokowe