Antybiotyki są wytwarzane również przez wiele innych mikroorganizmów i grzybów, w tym przez promieniowce Streptomyces i pleśnie Penicillium.
Antybiotyki dzieli się w zależności od budowy i od sposobu działania na mikroorganizmy. Ze względu na budowę i mechanizm działania wyróżnia się:
- antybiotyki beta-laktamowe (penicyliny, cefalosporyny, tienamycyna): antybiotyki te mają wiązanie beta-laktamowe, które ulega rozerwaniu pod wpływem enzymów, tzw. beta -laktamaz produkowanych przez niektóre bakterie. Wszystkie antybiotyki beta-laktamowe hamują biosyntezę ściany komórki bakteryjnej, co prowadzi do jej rozpadu. Antybiotyki te są wytwarzane przez pleśnie z rodzajów Penicillum sp., Cephalosporium sp., a tienamycyna przez promieniowca Streptomyces cattleya.
s CH
COOH
CH
COOH
3
3
Cefalosporyna Penicylina
- makrolidy (erytromycyna i pochodne) i linkozamidy: antybiotyki te przenikają przez błony biologiczne i ściany komórkowe, hamują biosyntezę białka w komórce bakteryjnej poprzez łączenie się z podjednostką rybosomu. Wykazują działanie na bakterie Gram dodatnie, a także na beztlenowce. Erytromycyna wytwarzana jest przez promieniowca Streptomyces erythreus.
- tetracykliny: mechanizm działania tych antybiotyków polega na hamowaniu biosyntezy białka i procesów energetycznych (przyłączania fosforu) w komórkach bakteryjnych, największe znaczenie odgrywają w leczeniu zakażeń wywołanych przez bakterie atypowe tj. Chlamydiae, Rikettsiae, Mycoplasma. Tetracykliny wytwarzane przez promieniowca Streptomyces aureofaciens.