Prof. Teresa Kamińska
Modele wzrostu gospodarczego
Z funkcji produkcji Qf = flK,L) wynika rosnący trend PNB w długim okresie. W krótkim okresie przyrost inwestycji autonomicznych Ala,powodując przyrost popytu globalnego AAD, prowadzi do zrównaiua bieżącego produktu PNBfr z potencjalnym PNBp. W następnym okresie wskutek produkcyjnego efektu inwestycji PNBf, rośnie (faktyczna stopa wzrostu Gycoraz bardziej przewyższa stopę wzrostu gwarantowaną Gu,) i wymaga przyrostu inwestycji mdukowranych Al i Rosnący zasób kapitału obniża jego produktywność kraiicowrą i wrskutek spadku stopy zysku pizyczynia się do stopniowego spadku zasobu kapitahi produkcyjnego W rezultacie rozbieżność stóp wzrostu faktycznej i gwarantów'anej maleje.
Wychodząc od krzywej możliwości produkcyjnych, przedstawiającej maksymalną wielkość produkcji dwóch dóbr przy wykorzystaniu posiadanych czyimików wytwórczych i zastosow'aniu najbardziej wydajnej tecluiiki, można stwierdzić, że zwiększenie produkcji obu dóbr możliwe jest jedynie dzięki przyrostowi zasobów.
Stąd wynikają determinanty wzrostu mierzone poziomem realnego PKB (per capi ta) y
a więc:
1 wzrost ilości pracy włączywszy inw'estow'anie w kapitał ludzki
2. akumulacja, czyli wzrost kapitału
3. efektywność wykorzystania pracy' i kapitału (postęp teduuczny).
Stylizowane fakty Kaldora dotyczące wzrostu krajów rozwiniętych:
1. nakład pracy mierzony w roboczogodzinach (L) wzrasta znacziue w'oliuęj niż kapitał i produkt. Wraz z upływem czasu relacje między kapitałem i produktem a pracą (K/L oraz Y/L) rosną nieprzerwanie;
2. relacji kapitału do produktu KAT nie charakteryzuje żaden systematyczny trend, tj stopy wzrostu zasobu kapitahi i produktu podążają odinieimymi ścieżkami
3. relacje K/Y różniły się w' XIX w znacziue między poszczególnymi krajami, to w ostatnich dziesięcioleciach wykazują zbieżność,
4. W przypadku wynagrodzenia czymuków wytwórczych i ich udziału w dochodzie narodowym, to: przy wysokim stopniu zmieimości stopa zysku od kapitału oraz realna stopa procentowa nie ujawniają widocznego trendu, a place realne oznaczają się długookresowym rosnącym trendem. Może to być skutkiem przenoszenia rosnącej tendencji relacji produktu i kapitału do pracy (Y/L oraz K/L) na wzrost plac realnych oraz wzrost poziomu życia.
Stylizowane fakty sugerują, ze realistyczną metodą badania wzrostu jest analizowaiue ścieżek, wzdłuż których kapitał i praca wrastają w tym samym tempie. Są one zwane ścieżkami wzrostu zrównoważonego.
Model Solowa — Swana
Opiera się na makroekonomicznej funkcji produkcji (realnie wytworzony produkt narodowy) Y=f*K,L).
Dzieląc stronami pizez nakład pracy otrzymuje się ^ X mJW
Na ścieżce zrównoważonego rozwoju produkcja, kapitał i praca rosną w jednakowym tempie Wielkość produkgi na zatrudnionego Y/L=y i kapitał na zatrudiuonego K/L=k są zatem stałe (równowaga długookresowa).