110896

wojennego;

-    zgodnie z czterema Konwencjami Genewskimi z 1949 r. w konfliktach o charakterze nie-m. powinno być stosowane minimum zasad ludzkości —* osoby niebiorące udziału w walce traktowane humanitarnie (zakaz zabójstw, tortur, brama zakładników, kary śmierci i egzekucji bez wyroku, nakaz leczenia rannych i chorych);

*    to minimum nie jest wystarczające, gdyż nie zapewnia ochrony walczącym;

*    zobowiązanie z KG do wprowadzania w życie w drodze układów specjalnych wszystkich/mektórych postanowień KG;

-    ważny dla ochrony ofiar konfliktów o charakterze nie-m. jest II Protokół dodatkowy do KG z 1977 r.;

Źródła prawa wojennego

-    prawo wojenne kształtowało się pod wpływem 2 sprzecznych tendencji:

*    konieczność wojenna;

*    zasada humanitaryzmu;

—» ważne ruchy pacyfistyczne —* stąd tendencje do tworzenia norm p.m. w duchu zasady humanitaryzmu;

-    dawne prawo wojenne —* prawo zwyczajowe, a umowne prawo dopiero od XIX w.^Trybunał Norymberski np.tiznał Regulamin Haski z 1907 r. doL praw i zwyczajów wojny lądowej za kodyfikację no mi zwyczajowych (więc wiążące niezależnie czy są stroną KH);

-    inne umowy m.:

*    1856 - Deklaracja w przedmiocie praw wojny morskiej (Paryż) —* przyjęta po zakończeniu wojny krymskiej; dot. wykonywania prawa łupu, efektywności blokady morskiej oraz wprowadziła zakaz korsarstwa;

*    1864 - Konwencja w sprawie polepszenia losu rannych wojskowych w armiach w polu będących (Genewa) —» pierwsza konwencja „czerwonokrzyska” —* na jej powstanie miały wpływ okrucieństwa wojny między Francją i Sardynią a Austrią w 18591.; zmieniana w 1906,1929 i 1949 r.

*    1868 -Deklaracja petersburska o zakazie używania pocisków wybuchających małego kalibru;

*    1899 -1 konferencja pokojowa haska—» 3 konwencje, w tym 2 o prawie wojennym:

—* II-o prawach i zwyczajach wojny lądowej,

—* III - o przystosowaniu do wojny morskiej zasad Konwencji Genewskiej z 1864 r.

—* też deklaracje: o zakazie używania pocisków rozszerzających się lub rozpłaszczających się w ciele ludzkim; o zakazie używania pocisków, których jedynym celem jest wydzielanie gazów duszących i trujących; o zakazie zrzucania pocisków i materiałów wybuchowych z balonów.

*    1907 - II konferencja pokojowa haska —* 13 konwencji, 11 dot. prawa wojennego:

—* III - o rozpoczęciu kroków nieprzyjacielskich;

—► IV - o prawach i zwyczajach wojny lądowej (+ tzw. Regulamin Haski);

—* V - o prawach i obowiązkach mocarstw i osób neutralnych w razie wojny lądowej;

—* VI -dot. stanowiska prawnego nieprzyjacielskich statków handlowych na początku wojny,

—* VII - w sprawie przemiany statków handlowych na okręty wojenne;

—♦ VIII - o zakładaniu mm wybuchających automatycznie za dotknięciem;

—» IX — w sprawie bombardowania przez morskie siły zbrojne w czasie wojny,

—» X - o przystosowaniu do wojny morskiej zasad Konwencji Genewskiej;

—* XI - dot. pewnych ograniczeń w wykonywaniu prawa łupu w wojnie morskiej;

—* XII — w sprawie utworzenia międzynarodowego Trybunału Łupów (nigdy nie weszła w życie);

—* XIII - dot praw i obowiązków mocarstw neutralnych w razie wojny morskiej;

*    1925 - Protokół dot. zakazu używania na wojnie gazów duszących, trujących lub podobnych oraz środków bakteriologicznych (Genewa);

*    1929 - Konwencja Genewska o polepszeniu losu rannych i chorych w armiach czynnych oraz Konwencja Genewska o traktowaniu |eńców wojennych;

*    1936 - Protokół londyński w sprawie używania lodzi podwodnych;

*    1949 — Cztery Konwencje Genewskie o ochronie ofiar wojny,

—* I-o polepszeniu losu rannych i chorych w armiach w polu będących;

—* II-o polepszeniu losu rannych, chorych i rozbitków w wojnie morskiej;

—► III - o traktowaniu jeńców wojennych;

—* IV - o ochronie osób cywilnych podczas wojny.

*    1954 — Konwencja o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego (Haga);

*    1977 - Dwa protokoły dodatkowe do Konwencji Genewskich z 1949 r.:

—► I - protokół dodatkowy dot ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych;

—* II — protokół dot ochrony ofiar konfliktów zbrojnych nie mających charakteru międzynarodowego.

2