110908

Sukcesywnie przyjmowane rezolucje mogą świadczyć o tym, że tworzy się zwyczaj.

-    praktyka powinna być co najmniej dwustronna. Zwyczaj ma charakter światowy, ale w stosunkach państw danego regionu nie znaczy ze nie może utworzyć się praktyka.

MTS w sprawie „azylowej", 1950r. (Kolumbia i Peru) - niedopuszczenie praktyki dwustronnej

MTS w sprawie „ przejścia", 1960 r. (Indie .Portugalia) - dopuszczenie normy zwyczajowej w praktyce dwustronnej

-    jednorodność praktyki tzn. zachowanie państw musi być ze sobą zgodne a nie rozbieżnym

Stowarzyszenie Prawa Międzynarodowego- zasada wewnętrznej jednorodności praktyki

-    praktyka musi być intensywna tzn. powtarzająca się. Kiedyś uważano ze powinna być stara, dziś jednak mniej uwagi zwraca się na długość trwania zwyczaju. Praktyka nie może być jednorazowa tzn. wyklucza się instant custom, czyli szybki wynik

MTS w sprawie San Juan, 2009r. (Kostaryka, Nikaragua) - Nikaragua nie może wykazać nie związania prawem zwyczajowym, ponieważ istniała trwała, nieprzerwana i niekwestionowana przez długi okres czasu praktyka

-    elementem praktyki nie są orzeczenia sądowe

ICSID, Glamis Gold, 2009r. - orzeczenia arbitrażowe nie stanowią praktyki państwowej i nie mogą być wykazywane jako dowód ; mogą mieć charakter informacyjny

opinio iuris, czyli świadomość prawna

-    jest to przekonanie, że określone zachowanie jest wynikiem reguły prawno wiążącej -jestczęścią zwyczaju

-    bez niego nie możemy wydzielić zachowania

-    musi się pojawiać w takim momencie praktyki, by dawało to przyczynę do powstania praktyki państwowej - może też dot. praktyki wcześniejszej

-    powinno wiązać się z praktyką, np. w Konwencji ICAO trzeba wykazać istnienie praktyki

ICSID - praktyka jest wymagana przez prawo lub powinna być przynajmniej z nim zgodna

-    milcząca akceptacja jest wystarczająca, ponieważ państwa dysponują presitentobjector, czyli prawo sprzeciwu wobec praktyki. R. Kolb mówi, że wcale nie jest łatwo wyrazić sprzeciw. Sugeruje, iż należy badać liczbę państw, które praktykują, ich charakter oraz wagę oświadczeń ich woli.

-    świadomość prawna czasem staje się czynnikiem prawotwórczym

MTS w sprawie Kupreskic - MTS zastanawiał się czy protokół dodatkowy do Konwencji Genewskiej jest zwyczajem -> sposób, w jaki państwa stosowały klauzulę Martensa pokazują, że zasady prawa humanitarnego mogą budzić presję na innych państwach

MTS w sprawie Sierra Leone, 2004r. - uczestnictwo dzieci w zbrojnym konflikcie -> m-wa konwencja praw dziecka, jej postanowienia i ich legislacja przez państwa stały się prawem zwyczajowym w momencie wejścia w życie tej konwencji