- krytyka pojęcia „społeczności m-wej państw" - brak definicji. Podczas prac Komitetu ... zwrócono uwagę, że muszę być to państwa reprezentujące różne regiony świata. Można przy tym wykluczyć państwa totalitarne, agresywne w swej polityce oraz państwa w trakcie upadku.
- zwolennicy ius cogens dzielą się na powszechnych i regionalnych, przy czym te regionalne ius cogens musiałyby być akceptowane przez powszechne
- krytyka z powodu skutków, jakie ius cogens mogą rodzić. Zostały one nazwane w art. 53 KWoPT -> wszystkie następstwa związane z podjęciem traktatu sprzecznego z ius cogens muszą zostać usunięte, a traktat uznaje się za nieistniejący. Art. 64 KWoPT -> czynności prawne dokonane zgodnie z tymi normami zostają utrzymane dopóki normy te nie wygasną.
Należy także pamiętać o relacji między ius cogens, a iuris cogentis - zobowiązania wynikające z KNZ mają pierwszeństwo przed zobowiązaniami m-y państwami. Niektóre te normy mogą byz bezwzględnie wiążące. „Na boku" zaś należy pozostawić zobowiązania sprzeczne z KNZ.
Czy są jakieś normy niezgodne z KNZ?
Teoretycznie jest to możliwe, ale w praktyce jest to mało prawdopodobne - interpretacja może taką sprzeczność wykluczać. Ponadto większość państw należy do ONZ, więc mało prawdopodobne jest, by te państwa tworzyły prawa niezgodne z ius cogens.
Wykładnia ius cogens:
- zakaz użycia siły lub groźby jej użycia (MTS w spr. nikaraguańskiej - stworzenie normy ius cogens)
- zakaz piractwa
- zakaz ludobójstwa
- zasada równości państwa
- zasada samostanowienia
Czy ius cogens może mieć odniesienie do odpowiedzialności państw i jaką odpowiedzialność powinny ponosić państwa w przypadku naruszenia ius cogens?
Nad tym pracowała KPM i dziś uważa się, że wyszło to poza soft law. Międzynarodowe wypowiedzi sądów karnych mówią o odpowiedzialności nie tylko w stosunkach państwowych, ale też m-y państwami.
W odpowiedzialności państwa odstąpiono od kryterium m-wego. Nie każde naruszenia normy m-wej powoduje odpowiedzialność państwa, podlega jemu jednak takie, które obejmuje na szeroką skalę systematyczne uchybienia państwa. W art. 41... mówi się o konsekwencjach:
- państwa zobowiązane są do współpracy w położeniu kresu poważnemu naruszeniu. To przymuszenie musi się dobyć za pomocą legalnych środków.
- obowiązek kolektywnego/zbiorowego odmówienia uznania skutków prawnych (nie wolno uznawać sytuacji poważnego naruszenia). Sytuacja powstała w wyniku naruszenia prowadzi do powstania skutków wobec wszystkich - tzn., że każde państwo może się powołać na naruszenie.
- państwa nie mogą pomagać ani wspierać naruszycieli w utrzymywaniu sytuacji nielegalnej. KPM ponadto uznaje obowiązek odszkodowawczy lub udzielenia gwarancji przez naruszyciela, że powtórki nie będzie.
Art. 40,41 -> chodzi o ochronę przed naruszeniem wartości, których utrzymanie jest ważne do przetrwania jednostki. Normy ius cogens mają tez znaczenie w działaniach uwalniających państwa od odpowiedzialności
Art. 26 -> takie sytuacje wyłączające państwo nie mogą być skutecznie uwalniające od odpowiedzialności
Art. 50 -> nie wolno stosować środków odwetowych w przypadku naruszenia norm bezwzględnie wiążących.