111259

mają charakter konstytucyjny. Niektórzy rozróżniają dwa wymiary traktatów, będących statutami organizacji mnar.: 1. zewnętrzny - statut jest tr aktatem (inne organizacje traktują go jak traktat), 2. wewnętrzny - statuty ją traktatami konstytucyjnymi.

MTS formułując opinię doradczą w sprawie wydatków ONZ (ZO obłożyło państwa członkowskie wydatkami na operacje pokojowe ONZ; te nie były zadowolone i skierowały zapytanie do MTS czy wydatki ONZ są wydatkami państw członkowskich, zwłaszcza, kiedy nie ma o tym zapisu w KNZ) interpretował KNZ korzystając z zasad i reguł wykładni traktatowej, ponieważ uznał, że KNZ jest traktatem wielostronnym, aczkolwiek traktatem o pewnych szczególnych cechach.

MTS rozpatrując wniosek WHO skierowany w sprawie legalności użycia broni jądrowej w konfliktach zbrojnych przez państwa (wcześniej taki sam wniosek złożyło ZO) badał statut tej organizacji (jeśli do MTS składa zapytanie organizacja wyspecjalizowana ONZ to zakres zapytania musi mieścić się w ramach jej kompetencji). MTS uznał, że statut WHO jest traktatem, któiy tworzy organizację.

Innym przykładem jest Wspólnota Europejska - widać podwójny charakter statutu, jakim jest Traktat tworzący Wspólnoty Europejskie (TWE), ten podwójny charakter jest widoczny również w podejściu prawników mnar. do tego aktu - jedni uważają, że jest to traktat inni, że akt konstytucyjny. Uznanie TWE za traktat specyficzny jest widoczne w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich, czyli ETS. On potwierdził ten charakter w:

•    wyroku z 1963 r. w sprawie Costa v. E.N.E.L - na podstawie tego wyroku została utworzona zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego nad prawem państw członkowskich; „w odróżnieniu od zwykłych traktatów międzynarodowych, TWE ustanowił swój własny system prawny”.

•    opinia 1/76 dotycząca zdolności traktatowej WE - nazwał Traktaty tworzące WE Kartą Konstytucyjną Wspólnot

Wg obu Konwencji Wiedeńskich (1969 r. i 1986 r.) organizacje międzynarodowe to organizacje międzyrządowe (wyklucza NGOs). Obecnie trwają próby zdefiniowania organizacji mnar. w sposób wiążący - prace KPM ONZ nad projektem o odpowiedzialności państw. Wg tego projektu definicja org. mnar. to: „Organizacja mnar. oznacza organizację, której podstawę stanowi traktat lub inny instrument podlegający prawu mnar (organizacja suigeneris).

Konsekwencje prawne szczególnego statusu statutów organizacji mnar.:

a)    w odniesieniu do zastrzeżeń - O dopuszczalności zastrzeżeń zazwyczaj się nie mówi (zakłada się integralność traktatu); jeśli statut org. milczy na temat zastrzeżeń to przyjmuje się, że nie można ich składać (reguła bardziej pragmatyczna niż praw^rna); są od tego wyjątki, ale uznaje się, że po 1. wyłączenia zobowiązań wobec konkretnych państw' członkowskich organizacji dokonuje się za zgodą wszystkich państw' członkowskich (to nie zastrzeżenie, ale nieodłączna część traktatu, tzw. protokoły), a po 2. jeśli traktat ma cliarakter konstytucyjny zastrzeżenie wymaga przyjęcia przez kompetentny organ danej organizacji (przewidziane w art. 20. ust. 3. KWPT)

b)    w odniesieniu do wykładni - statuty organizacji mnar. mają naturę ewolucyjną Givinginstrmnents). Oznacza to, że główny akcent należy położyć na regułę efektywności (tak interpretować, by zapewnić jego skuteczność i skuteczność organizacji mnar ). Metody tradycyjne (np. tekstualna itp.) powodowałyby, że org. mnar. stałaby w miejscu. To podejście efektywnościowe zostało rozszerzone przez