111286

Ogólna koncepcja mówi, że moralność i prawo nakładają się na siebie. Jest część tylko prawa, część wspólna oraz część tylko moralna. Wg koncepcji prof. Mika - prawo i moralność (prawo naturalne) wzajemnie na siebie oddziałują, prawo czerpie się z prawa naturalnego Słuszność = prawo jednostki do słusznego procesu, sposób korzystania z rzek. słuszne odszkodowanie, występuje w prawie międzynarodowym gospodarczym, nawet w prawie WTO -szczególne traktowanie państw' rozwijających się.

Cechy zasad ogólnych, aby mogły być uznawane za źródło prawu międzynarodowego:

-* Muszą się nadawać do regulacji (reguła proceduralna lub prawno-materialna)

-> Muszą być wspólna minimum dla dwóch państw ( w związku z tym mogą mięć cliarakter dwustronny, regionalny, powszechny)

W orzecznictwie MTS dominują zasady o cliarakterze proceduralnym, ale w sądach regionalnych często zasady prawa mają cliarakter materialny. Zasadami ogólnymi prawa są nie tylko zasad)' mające cliarakter ogólny lub powszecluiy, ale także zasady o charakterze praw podstawowych (prawo prowadzenia biznesu. praw^fo do własności). Pized Trybunałem w Luksemburgu, a także pized Trybunałem Praw Człowieka występują zasady materialne.

Treść i ranga zasad może ulec zmianie np. zasada proporcjonalności, będąca zasadą ogólną została wpisana do traktatu z Maastriclit jako obowiązująca norma.

Zasady ogólne prawa mogą wyrastać z różnych dziedzin prawa. Takich, które mają silne piętno ideologiczne np.

—> Wyrok ETPC z 1979 r. w sprawie MARCKS - Belgijka urodziła dziecko pochodzące z w^rolnego związku, prawo belgijskie dopuszczało powianie więzi prawnej między matką a dzieckiem było możliwe tylko gdyby matka uznała dziecko. Skierow'ała ona pytanie do Trybunału, który porównując prawo rodzimie w kilku państwach stwierdził, że istnieje zasada MATER SEMPERCERTA EST (matka jest zawsze pewna). Automatyczne za faktem zostania matką idzie pow stanie więzi prawnej między matką a dzieckiem.

Dzisiaj zasad)' ogólne prawa odgrywają dużą rolę przed sądami międzynarodowymi karnymi np. wyroki dot. pojęcia gwałtu.