111353

Jest to system niepowtarzalny w innych państwach. Brak konstytucji pisanej. Źródłem prawa są tzw. konwenanse (konwencje konstytucyjne) - są to pewne zasady funkcjonowania monarchii brytyjskiej, zasady relacji między parlamentem a gabinetem brytyjskim, sposoby funkcjonowania procedury parlamentarnej; pewne ogólne reguły, zwyczaje, które nie znalazły miejsca w żadnym akcie prawa pisanego. Konwenanse są powszechnie uznane za obowiązujące, są przestrzegane przez wieki; nie mogą być jednak przedmiotem skargi sądowej.

Skąd wiemy, jaka jest treść konwenansów? Uznaje się. że konwenansem są reguły sformułowane przez przedstawicieli doktryny prawa konstytucyjnego; są skonkretyzowane w literaturze prawniczej, ustrojowej.

Prawo zwyczajowe - długotrwały, uznany za obowiązujący zwyczaj z tym, że (w odróżnieniu od konwenansów) prawo zwyczajowe może być przedmiotem skargi sądowej.

Ustawy - akty wydawane przez parlament brytyjski, dotyczące zagadnień ustrojowych. Ustawa określająca ustrój brytyjski to ustawa o reformie konstytucyjnej z 2005 r., która w istotny sposób modyfikuje charakter i zakres kompetencji Lorda Kanclerza. Szczególny charakter mają także te ustawy parlamentu brytyjskiego, które wprowadzają do brytyjskiego systemu prawnego akty prawa międzynarodowego. Ustawa o prawach człowieka z 1998 r. nadaje charakter obowiązujący przepisom Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w Wielkiej Brytanii.

W Wielkiej Brytami za prawo obowiązujące, oprócz prawa zwyczajowego, uznaje się tylko to, co przyjął parlament; jedynym źródłem obowiązywania norm o charakterze stanowionym w Zjednoczonym Królestwie jest ustawa parlamentu brytyjskiego. Nie ma w systemie brytyjskim mechanizmu, który w sposób jednoznaczny wprowadzałby akty prawa międzynarodowego do prawa brytyjskiego. Aby przyjąć traktat ustanawiający EWG została wydana ustawa o Wspólnotach Europejskich w 1972 r.. która wprowadziła na przyszłość do brytyjskiego systemu prawnego akty prawne, które będą tworzone przez instytucje europejskie. Akty prawa międzynarodowego nie mają swojego miejsca w brytyjskim systemie prawnym, one muszą zostać bardzo wyraźnie włączone do źródeł prawa Zjednoczonego Królestwa za sprawą wydania odpowiedmej ustawy parlamentarnej.

Ustawy - zgodnie z brytyjskim podejściem, każdy akt parlamentu jest ustawą. Rozróżnia się ustawy publiczne i ustawy prywatne.

•    Ustawy publiczne - akty generalne i abstrakcyjne.

•    Ustawy pryw atne - akty parlamentu, kształtujące jednostkowo sytuację prawną określonych adresatów.

2