111602

podatkami bo był on bardzo silny i utrudniał konkurencję

•    sprawa trafiła do Sądu Najwyższego - w konstytucji federalnej nie jest powiedziane, że rząd federalny ma prawo tworzyć Bank, tak więc utworzenie Banku Centralnego było aktem niekonstytucyjnym

•    to był bardzo ważny moment w historii bo od orzeczenia sądu bardzo wiele zależało. Sąd pod przewodnictwem sędziego Johna Marshalla stworzył pojęcie implikowanego zakresu władzy:

Konstytucja daje praw o w ładzy federalnej do nakładania podatków a więc można wywieźć z tego praw o do działań takich organów jak banki. Jeżeli cel jest zgodny z prawem to kroki i środki do realizacji tez są zgodne z prawem

Konstytucja mówiła np. że rząd federalny ma utrzymywać latarnie morskie ale nie mówiła nic o zatrudnianiu latarników. Trzeba było więc rozszerzyć te kwestie konstytucyjną. Zaczęły się po prostu pojawiać kwestie, o których twórcy Konstytucji nie myśleli

•    jeżeli uznać, że Kongres miał prawo stworzyć ten bank i oddział w Maryland mógł istnieć to czy wtedy stan mógł ten oddział opodatkować? Sąd Najwyższy stw ierdził, żc stany nie mogą ingerow ać w rzeczy uchw ałone przez Kongres:

■ł to orzeczenie oznaczało supremację praw a federalnego nad praw em stanow ym czyli nad konstytucjami stanowymi

•    Konstytucja amerykańska jest bardzo krótka i Sąd Najwyższy dopisuje odpowiednie regulacje do konstytucji Stanów Zjednoczonych. Nowele uchwala Kongres ale to stany je ratyfikują aby otrzymać opinię jak największej liczby obywateli. To nie jest poprawne, że konstytucja jest rozszerzana i dopisywane są jakieś postanowienia

•    John Marshall umocnił władze centralną, chociaż to wszystko powinno być zapisane w Konstytucji a nie być interpretowane przez jakiegoś sędziego i dopisywane

•    powołanie Banku z upływem czasu rzeczywiście stało się bezzasadne bo jak przestał istnieć to podatki i tak były zbierane

•    jeżeli nawet pierwszych 13 członków federacji pogodziło się z sytuacja to stany dalej się rozszerzały. Now e stany kwestionowały w ładzę centralną, uważały że w ięcej władzy powinno być w rekach poszczególnych stanów np. między Kalifornią a Waszyngtonem jest bardzo daleko, rząd federalny jest w bardzo dużej odległości. Identyfikacja z Waszyngtonem słabła wraz z powiększaniem się rozmiarów państwa

•    rząd federalny robił tez jednak dobre rzeczy np. decyzja o uprawnieniach władzy federalnej dotycząca wydawania licencji, sprawy dotyczące handlu między stanami są w rękach rządu federalnego. Co by było gdyby każdy ze stanów posiadał inne uregulowania dotyczące np. ruchu lotniczego?

•    Gdyby wtedy John Marshall nie powiedział, że to leży w gestii rządu federalnego to nie wiadomo czy dziś mielibyśmy komunikację czy transport

•    istnieją sprawy które leżą wyłącznie w gestii stanu, rządu federalnego ale są też zakresy równoległe np. nakładanie podatków ( są podatki federalne, stanowe oraz lokalne ). nakłada się w określonym zakresie własne podatki np. na utrzymanie szkoły lokalnej

•    w czasie wielkiego kryzysu w wyniku działań Roosevelta całe praw odaw stw o zostało uznane za przekraczające upraw nienia konstytucyjne; Poszczególne miasta i stany nie miały pieniędzy, zasiłki jakie wypłacał stan mieszkańcom były bardzo małe. Roosevelt przejął upraw nienia stanów i zrobił z nich obow iązek federalny ( było to zabranie uprawnień stanom, chociaż w słusznej sprawie )

•    istotna kwestia jak pojawiła się w latach 30 - tych XX wieku był system organizacji politycznej; jeden stan nie jest w stanie sobie sam z tym poradzić; konieczne było działanie rządu federalnego. Tutaj Sąd Najwyższy ugiął się tzn. zdelegalizował pierwszy New Deal ale drugiego już nie