Kurs walutowy
Cena walut obcej wyrażona w pieniądzu krajowym.
Dwa rodzaje:
1. Kurs sztywny - ustalany przez Bank Centralny w stosunku do złota bądź innych walut. Do 1989 kurs polskiej waluty był istalany na bazie złota.
Później uzależniono od tzw. koszyka walut (wchodziły tzw. waluty wymienialne w odpowiednich proporcjach):
W 45% - S 35% - DM 10% - £
5% - FRA 5% - CHE
W oparciu o te waluty kształtował się kurs polskiej waluty. Przyjęto stopy dewaluacji złotego (złoty miesięcznie tracił określony odsetek swojej wartości: początkowo 1%. spadło do części procenta).
Od 1.1.1999 zostały zamienione w euro (45% - S: 55% - € ).
2. Kurs płynny - określany na bazie podaży i popytu na walutę (rynkowo). NBP nie określa już kursu jest to kurs rzeczywisty.
Wymienialność złotego
Występie, gdy istnieje kurs walutowy i gdy możemy określić ilość walut Przed 1989 kirs był sztywny -złotego nie wolno było wymieniać. Od początku lat 90-tych istnieje proces doprowadzania złotego do wymienialności.
• Najpierw wprowadzono tzw. wymienialność wewnętrzną złotego - odbyło się to 01.1.1990. Założeniem było powstanie kantorów wymiany walut, w których można by nabyć lub sprzedać dowolną ilość waluty.
• Następnie zapewniono złotemu częściową wymienialność zewnętrzną wg standardów Międzynarodowego Fuiduszu Walutowego - VI. 1995. Aby waluta uzyskała częściową wymienialność wg tego standardu przedsięwzięto następujące kroki:
1. Niestosowanie ograniczeń dewizowych w zakresie transakcji bieżących z zagranicą
2. Nieuczestniczenie w dyskryminujących inne kraje porozumieniach walutowych
3. Posługiwanie się stałym kirsem walutowym
4. Zobowiązanie państwa do nabycia dowolnej ilości własnej waluty, przedstawionej przez władze innego kraju, jeśli pochodzi ona z transakcji bieżących
• Zniesienie obowiązku odsprzedaży dewiz przez eksporterów - XII.1995. Wcześniej eksporterzy musieli zamieniać niezwłocznie dewizy na złote.
• Zniesienie utrudnień w transakcjach kapitałowych powyżej 1 roku - 1996-97.
• Wprowadzenie pełnej wymienialności złotego - początek 1999.
• Wprowadzenie płynnego kursu walutowego - 14 IV 2000.
Muszą zostać zniesione ograniczenia dotyczące transakcji krótszych niż 1 rok.
Denominacja - amiowame dotychczasowej jednostki pieniężnej i zastąpienie jej nową jednostką, z jednoczesnym ustaleniem sposobu walutowości między tymi jednostkami. Miała miejsce w 1947 - wprowadzono nową jednostkę z powodu spadku wartości poprzedniej. Nie było proporcjonalnego przeliczenia.
Denominację wprowadzono też 01.1.1995. W 1990 i 1991 miała miejsce hiperinflacja. co spowodowało znaczny spadek wartości pieniądza. W obrocie istniały wysokie nominały. Przeliczono więc nową jednostkę w stosunku do starej 1:1000. Przez 2 lata obie jednostki były środkiem płatniczym w Polsce. Denominacja miała na celu zmniejszenie kosztów transakcyjnych. Wprowadzono następnie bilon, trwalszy od banknotów, tańszy i wymagający mniej zabezpieczeń.
Denominacja może wiązać się ze spadkiem inflacji.