101073

Jeżeli realny popyt na pieniądz odpowiadający stanowi pełnego zatrudnienia jest stały, to wzrost cen może nastąpić w dwóch przypadkach. -> wzrost nominalnej podaży pieniądza spowoduje wzrost cen. doprowadzi realną podaż pieniądza do poziomu odpowiadającemu pełnemu zatrudnieniu.

-> jeśli poziom cen wzrośnie na wskutek jakichkolwiek innych przyczyn, a państwo zareaguje na to drukiem nowych pieniędzy, to ceny i ilość pieniądza wzrosną.

Tak więc państwo drukując pieniądze, bezpośrednio lub pośrednio odpowiedzialne za wzrost cen. Jeżeli państwo nie interweniuje, to wzrost poziomu cen. który i tak nastąpi, spowoduje spadek realnej podaży pieniądza i wywoła presję deflacyjną. która przywróci pierwotny poziom cen.

Popyt na realne zasoby pieniądza

Opisany związek pomiędzy cenami a pieniądzem zależy od założenia, że realny popyt na pieniądz pozostaje stały. Jednak nie zawsze tak jest. Może to wynikać z korzystnego oprocentowania rachunków czekowych (banki konkurują między sobą), przez co realny popyt na pieniądz jest mniejszy. Ponadto należy uwzględniać wpływ stopy procentowej na pieniądz.

Inflacja

Stopa inflacji = wzrost nominalnej podaży pieniądza - wzrost realnego popytu na pieniądz.

Z teorii ilościowej wynika, że gdy wzrost realnego popytu na pieniądz wynosi zero, stopa inflacji równa się stopie wzrostu nominalnej wartości pieniądza. Skutek taki nie sprawdza się. gdy zmienia się realny popyt na pieniądz.

Ponieważ zazwyczaj dochód realny i stopa procentowa zmieniają o kilka punktów procentowych rocznie, także realny popyt na pieniądz zmienia się powoli. Jeżeli nominalna wartość pieniądza wzrasta szybko, musi ją zrekompensować szybki wzrost cen. Wtedy realna podaż pieniądza zmienia się nieznacznie w stosunku do podaży nominalnej i cen.

Inflacja i stopa procentowa

Kraje, w których występuje wysoka inflacja mają również wysokie stopy procentowe.

Według hipotezy Fischera wzrostowi inflacji o 1% towarzyszy wzrost stopy procentowej także o

1%.

Realna stopa procentowa = nominalna stopa procentowa - stopa inflacji. - przykład: inflacja 10%, za 100 funtów możemy kupić 10 książek, za rok na te książki wydamy 110 funtów. Jeśli nominalna stopa % wynosi 12% to. jeśli pożyczymy bankowi pieniądze na rok. możemy z tego mieć 112 funtów. \Medy kupujemy książki, zostaje nam 2 funty, i te dwa funty to realna stopa procentowa. Hipoteza Fischera stwierdza, że realna stopa % nie podlega większym zmianom. Inaczej powiem pojawiłaby się wielka nadwyżka po stronie podaży i popytu na pożyczki. Wyższa inflacja musi być wyrównana odpowiednią stopą procentową. Hipoteza to choć nie jest w pełni precyzyjna, dość dobrze przybliża rzeczywistość.

Zwiększenie wzrostu ilości pieniądza prowadzi nie tylko do wzrostu tempa inflacji, ale do wzrostu nominalnej stopy procentowej. Efektem tego jest spadek popytu na realne zasoby pieniądza, co powoduje różnicę w ilości pieniądza i cen. Trwa to dopóki realna podaż pieniądza nie dostosuje się do tej zmiany realnego popytu na pieniądz.

Hiperinflacja - zjawisko polegające na utrzymywaniu się bardzo wysokiej stopy inflacji.

Chile w końcowym okresie rządów Allende; Boliwia lata 80'; Niemcy lata 1922-23. W tym ostatnim przypadku był to wynik sytuacji po wojnie. Deficyt finansowano głównie drukując pieniądze. Nominalna podaż pieniądza rosła w bardzo szybkim tempie.

Jeżeli stopa inflacji wynosi tt a nominalna stopa procentowa r. to realna stopa procentowa wynosi (r -tt) . Dochód realny z nieprzynoszącego odsetek pieniądza wynosi - tt. Realny różnicowy zysk z posiadania oprocentowanych aktywów, nie zaś pieniądza, wynosi (r - tt) - (-tt) = r. Miarą koszty trzymania pieniądza jest więc nominalna stopa procentowa.

Ucieczka od pieniądza oznacza gwałtowny spadek realnego popytu na pieniądz, występujący wtedy, kiedy wysoka inflacja i wysoka stopa procentowa zwiększają koszty utrzymania pieniądza.

Wysoka inflacja i wysokie stopy procentowe mogą znacząco obniżyć popyt na realne zasoby pieniądza. W warunkach hiperinflacji ilość pieniądza i ceny mogą zmieniać się zupełnie niezależnie od siebie. Jeśli jednak inflacja zatrzyma się. choćby na wysokim poziomie, to nominalna podaż pieniądza i ceny będą wzrastać aż do danego poziomu i rezultacie realna podaż na pieniądz utrzyma się na stałym poziomie odpowiadającym realnemu popytowi na pieniądz.

Ramka 28.1

Ilościową teorię pieniądza można przedstawić równaniem MV =PY. Szybkość obiegu pieniądza V to stosunek dochodu nominalnego PY (iloczyn cen i dochodu realnego) do nominalnej podaży pieniądza M. Jeśli ceny dostosowują się. utrzymując dochód realny na poziomie odpowiadającym pełnemu zatrudnieniu to zmiana sprzedaży M prowadzi do takiej samej zmiany cen P. pod warunkiem, że